Ψυχολογία

Πώς θα επιβιώσουμε από τον ιό;

Σε έναν κόσμο τόσο εύθραυστο σήμερα οι άνθρωποι νιώθουν το κενό πιο πολύ παρά ποτέ. Το κενό και ησυχία των πόλεων ακουμπάει και αναμοχλεύει μέσα μας τους φόβους να αντιμετωπίσουμε το δικό μας εσωτερικό κενό.

Ο βροχερός καιρός τόσες μέρες λές και ακουμπάει το μέσα μας, ο ουρανός γκρίζος λες και αυτός σαν να συντονίζεται με την ψυχή του καθένα μας.

Και η απέραντη ησυχία από τους άδειους δρόμους και πλατείες μας κάνει να αναρωτηθούμε αν μπορούμε να επιβιώσουμε να σωθούμε μόνοι μας. Η καταιγίδα που ξέσπασε διέλυσε όλα τα στερεότυπα και αποκαλύπτει το πόσο μεταβλητή είναι η ζωή μας. Μας θυμίζει πως δεν υπάρχουν βεβαιότητες πάνω στις οποίες χτίσαμε την ζωές μας τις εταιρίες μας τα σχέδια μας τις προτεραιότητας μας.

Ζούμε σε ένα κόσμο που η ασφάλεια είναι διαπραγματεύσιμη, η παντοδυναμία του ανθρώπου φαίνεται πως μας εγκαταλείπει ως ιδέα και μοιάζει να πλησιάζει στιγμή που πρέπει να αντιμετωπίσουμε όλες τις αντιξοότητες των καιρών και να δώσουμε χώρο στην δημιουργικότητα του εσωτερικού μας εαυτού.

Σήμερα περισσότερο παρά ποτέ χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον ακόμη κι αν πρέπει να μείνουμε χωροταξικά ο ένας μακριά από τον άλλον. Το να είμαστε συνδεδεμένοι και να επικοινωνούμε με τους σημαντικούς μας ανθρώπους μας κάνει να νιώθουμε ασφάλεια υποστήριξη και μας ανακουφίζει όταν ο ψυχισμός μας δοκιμάζεται.

Είμαστε ήδη στην δεύτερη εβδομάδα που “μένουμε σπίτι” και παρακολουθούμε ακόμη μουδιασμένοι και σαστισμένοι και εμείς κι όλος ο πλανήτης αυτή την ραγδαία και αιφνίδια αλλαγή της καθημερινότητάς μας.

Το πως θα αντιδράσει βέβαια ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά εξαρτάται από πολλά πράγματα όπως π.χ η προσωπικότητα του, το οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον, το πολιτισμικό πλαίσιο κλπ.

Ιδιαίτερα ευάλωτες ομάδες αποτελούν τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, τα άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, τα παιδιά, οι έφηβοι, γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό καθώς επίσης και άτομα που πάσχουν από κάποια διαταραχή.

Οι προκλήσεις που θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε ως ειδικοί και ως κοινωνία στο σύνολο της θα είναι μεγάλες. Δεν ξέρουμε ακόμη πως θα αντιδράσουν οι άνθρωποι μετά από αυτό το διάστημα της υποχρεωτικής απομόνωσης. Όπως είπαμε ο κάθε άνθρωπος έχει διαφορετική προσωπικότητα και υπάρχουν άτομα που θα μπορούσαν να ζήσουν αυτή τη στιγμή σαν μια “παγίδα”.

Αν υποθέσουμε από την άλλη πως υπάρχουν άνθρωποι που έχουν την τάση να απομονώνονται από τον εξωτερικό κόσμο αλλά κάποιες δραστηριότητές τους κρατούσαν σε επαφή με αυτόν, οι συνέπειες μπορεί να είναι σημαντικές. Είναι πιθανόν και όταν τέτοια άτομα βγουν από την καραντίνα να έχουν βυθιστεί σε αυτή την κατάσταση κατάθλιψης και άγχους και να είναι δύσκολο να ξαναμπούν στην κανονική ζωή.

Ποιοι είναι εκτεθειμένοι περισσότερο σε αυτό τον κίνδυνο; Εκείνοι που βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο, είναι εκείνοι που έχουν μια τάση για κοινωνική απομόνωση και προσπαθούν να την καταπολεμήσουν. Για παράδειγμα, οι μαθητές οι φοιτητές τουλάχιστον τις ώρες του σχολείου είχαν κάποιες κοινωνικές δραστηριότητες.

Αυτά τα άτομα βρίσκονται τώρα σε πλήρη απομόνωση και δεν είμαστε βέβαιοι πως δεν θα χάσουν τελείως τις κοινωνικές τους δεξιότητες όταν θα τελειώσει αυτή η περίοδος.

Προβλήματα επίσης μπορεί να παρουσιάσουν και τα υπερδραστήρια άτομα. Αυτή είναι άλλη μια κατηγορία που μπορεί να υποστεί τις αρνητικές επιδράσεις της μαζικής απομόνωσης και μπορεί να αποτελέσει ένα σοβαρό τραύμα για τον ψυχισμό τους που δεν πρέπει να υποβαθμίζεται. Φράσεις του τύπου “τι σε πειράζει να μείνεις για ένα μήνα στο σπίτι; “ ειδικά αυτό το διάστημα για κάποιον που δεν είναι συνηθισμένος να σταματάει ούτε λεπτό θα μπορούσε να μεταμορφωθεί σε ένα παράγοντα που θα τον οδηγήσει στην κατάθλιψη.

Το να μείνουμε στο σπίτι δεν είναι το ίδιο για όλους.Το να μείνει κανείς περιορισμένος στο σπίτι του είναι διαφορετικό για τα άτομα που ζουν μόνα τους από εκείνα που ζουν με την οικογένεια τους. Οι άνθρωποι που ζουν μόνοι τους μπορεί να επιβαρυνθούν ψυχολογικά από αυτή την κατάσταση γιατί αισθάνονται πολύ πιο έντονα την μοναξιά ενώ εκείνοι που έχουν παιδιά, οικογένεια ή ζουν σε μια ευρύτερη ομάδα η απομόνωση στο σπίτι είναι ένα πράγμα τελείως διαφορετικό.

Και ενώ όλοι ξέρουμε πως όλα αυτά τα μέτρα έχουν παρθεί για να μας προστατέψουν σε συνδυασμό με την συνεχόμενη αβεβαιότητα που νιώθουμε που προκαλεί η απειλή της πανδημίας, οι θάνατοι σε γειτονικές χώρες και η εύθραυστη πια οικονομία, είναι πιθανόν να νιώσουμε μέσα μας αρνητικά συναισθήματα όπως φόβο, άγχος, θλίψη, άνοια, θυμό, εκνευρισμό, απομόνωση, σύγχυση, αϋπνία, δυσκολία συγκέντρωσης και μειωμένη αποδοτικότητα στη δουλειά, αναποφασιστικότητα, κατάχρηση αλκοόλ και άλλων ουσιών.

Εκείνο που πρέπει να κατανοήσουμε είναι πως οι συνθήκες που ζούμε βιώνονται ως απειλητικές για τη ζωή μας (φόβος θανάτου). Το να νιώσουμε κάποια από τα αρνητικά συναισθήματα είναι φυσιολογικό στο βαθμό που δεν θα επηρεάζουν την λειτουργικότητα μας.

Όταν υπάρχουν τέτοια ακραία εξωτερικά γεγονότα δημιουργούνται έντονες ψυχικές διεργασίες μέσα μας μέχρι να αποδεχτούμε την νέα πραγματικότητα. Οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ακόμη τον αντίκτυπο που θα έχει όλη αυτή η διαδικασία μέσα μας.

Μπορεί να παρατηρήσουμε ανθρώπους που αρχικά εξέλαβαν τον περιορισμό τους ως μια ευκαιρία για διακοπές επιτρέποντας το καταπιεσμένο εαυτό να ξεφύγει από την ρουτίνα όποιο κι αν ήταν το κόστος. Άλλοι πάλι που αδιαφόρησαν για τα μέτρα και συνέχισαν την ζωή τους κανονικά αρνήθηκαν κατά κάποιο τρόπο να έρθουν αντιμέτωποι με την πραγματικότητα. Και στις δύο περιπτώσεις παρατηρούμε μια δυσκολία οι άνθρωποι να αποδεχτούν και να διαχειριστούν την αλλαγή. Καθώς τα μέτρα έγινα πιο αυστηρά σε πολλούς μπορεί να γεννήθηκαν συναισθήματα όπως θυμός, θυμός, φόβος, ανασφάλεια, αγωνία για το τι πρόκειται να συμβεί τώρα που τα πράγματα μοιάζουν να είναι σοβαρά

Και όταν θυμώνουμε συνήθως δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε πως υπάρχουν κι άλλα συναισθήματα από κάτω γιατί ο θυμός είναι ένα έντονο συναίσθημα και παρόλο που μας κάνει να νιώθουμε ζωντανοί ταυτόχρονα ψάχνουμε να βρούμε ποιος φταίει και να ρίξουμε την ευθύνη έξω από εμάς.

Μέσα σε αυτό τον καταιγισμό πληροφοριών για την κατάσταση του πλανήτη μας γενικότερα αλλά και την κατάσταση στην Ιταλία και την Ισπανία χώρες που είναι πιο κοντά σε μας αρχίσαμε να διαπραγματευόμαστε την πραγματικότητα της κοινωνικής απομόνωσης με την λογική να έχει το προβάδισμα και το αίσθημα ατομικής ευθύνης να είναι αυτό που άρχισε να παίρνει τη θέση της απέναντι στην προστασία του κοινωνικού συνόλου.

Και καθώς οι μέρες κυλούν καλούμαστε όλοι να διαχειριστούμε καταστάσεις πρωτόγνωρες και η θλίψη ίσως έχει αρχίσει να μας επισκέπτεται καθώς η νέα πραγματικότητα αγγίζει μέσα μας φόβος και πληγές που προσπαθούμε να θεραπεύσουμε. Άνθρωποι γύρω μας χάνονται, ο φόβος για την απώλεια δικών μας ανθρώπων,επιχειρήσεις που κλείνουν, άνθρωποι που χάνουν την εργασία τους μέσα σε μια μέρα, άδειοι δρόμοι και πλατείες χωρίς ζωή, άνθρωποι που ζούνε μέσα στα σπίτια τους για να επιβιώσουν με το φόβο της αβεβαιότητας.

Όλα αυτά μπορούμε να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να τα βιώσει να μην τα προσπεράσει. Μέρα με τη μέρα κατανοούμε πως αυτή η κατάσταση που ζούμε θα κρατήσει περισσότερο απ’ όσο υπολογίζαμε πως η πραγματικότητα μας έχει αλλάξει και καλούμαστε να να την διαχειριστούμε και να αποδεχτούμε αυτή τη νέα κατάσταση και να έρθουμε σε επαφή με τις εσωτερικές δυνάμεις και ικανότητες μας για να μπορέσουμε να περάσουμε αυτή την καταιγίδα.

Εκφράζοντας αρνητικά μας συναισθήματα είναι το πρώτο βασικό βήμα για να αντιμετωπίσουμε μια τέτοια κατάσταση.

Η επαφή με τα άτομα που είναι σημαντικά για μας, είναι πολύ σημαντικό και να τονίσουμε πως οι τηλεφωνικές κλήσεις όπως και οι video κλήσεις είναι προτιμότερες από τα γραπτά μηνύματα.

Προσπαθούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να βρει μια καθημερινή ρουτίνα χωρίς να ακολουθούμε έναν αγχώδη και απαιτητικό τρόπο, πάντα σε επαφή με τα συναισθήματά μας και σε εκείνο που βιώνουμε την συγκεκριμένη στιγμή.

Προσπαθούμε όσο μπορούμε να είμαστε επικεντρωμένοι στο εδώ και τώρα, στην παρούσα στιγμή. Να φροντίζουμε τον εαυτό μας σωματικά και ψυχικά, με την άσκηση, την διατροφή, ασκήσεις χαλάρωση, το διάβασμα βιβλίων, την παρακολούθηση ταινιών, το άκουσμα μουσικής που μας αρέσει και αν μπορέσουμε να ασχοληθούμε με κάποια άλλη δραστηριότητα ή χόμπι που μας ενδιέφερε εδώ και καιρό αλλά δεν υπήρχε χρόνος να το κάνουμε , τώρα μπορεί να είναι η ευκαιρία.

Μπορούμε να ενημερωνόμαστε για την κατάσταση γιατί είναι σημαντικό να κατανοούμε την συνολική εικόνα χωρίς όμως να παρακολουθούμε συνεχώς με άγχος αρνητικούς τίτλους ειδήσεων που σίγουρα θα επηρεάζουν την ψυχολογία μας με αρνητικό τρόπο.

Κι αν σας είναι δύσκολο να προσαρμοστείτε στην νέα πραγματικότητα παρατηρήστε τον εαυτό σας, δώστε του λίγο χρόνο να επεξεργαστεί όλες αυτές τις αιφνίδιες και έντονες αλλαγές που συμβαίνουν κι αν δείτε πως δυσκολεύεστε όλα αυτά να τα διαχειριστείτε μόνοι σας είτε εσείς είτε κάποιο δικό σας άτομο μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια στις κατάλληλες υπηρεσίες και ειδικούς ψυχικής υγείας.

Μπορείτε να απευθυνθείτε σε ψυχολόγους ψυχοθεραπευτές ψυχιάτρους σε περίπτωση που χρειαστεί και φαρμακευτική αγωγή ιδιαίτερα αν πρόκειται για ανθρώπους ευάλωτος στην κατάθλιψη.

Για όλους τους άλλους ανθρώπους που δεν έχουν μεγάλο άγχος και αγωνία σε σημείο να αναπτύξουν κάποια ψυχοπαθολογία, το να κρατήσουν ένα στυλ ζωής όσο το δυνατόν πιο κοντά σε αυτό που είχαν λαμβάνοντας υπόψη τα μέτρα που έχουν πάρει αρχές είναι ο καλύτερος τρόπος.

Αιμιλία Αξιωτίδου, Οικογενειακή – Συστημική Σύμβουλος – Ψυχοθεραπεύτρια, Ψυχοπαιδαγωγός, Επιστημονικός Συνεργάτης Α.Π.Θ., Ιατρικής Σχολής , ΑΧΕΠΑ, Α’ ΠΡΠ.

Ψυχολογία

Είσαι Αληθινός ή Συμβατικός Γονιός;

Είσαι αληθινός ή συμβατικός γονιός?

Ανησυχώντας για την απειρία των παιδιών τους, που μπαίνουν στον κόσμο των ενηλίκων, οι γονείς γίνονται προστατευτικοί, μερικές φορές μάλιστα υπερπροστατευτικοί. Φοβούνται, επίσης, πράγμα απόλυτα φυσικό και κατανοητό, μήπως «χάσουν» τα παιδιά τους καθώς αυτά μεγαλώνουν. Αυτή η αναπτυσσόμενη ανεξαρτησία του παιδιού μπορεί να παρομοιαστεί με ένα διαστημόπλoιο, που πρέπει να βγει έξω από το πεδίο βαρύτητας της γης,προκειμένου να πραγματοποιήσει το ταξίδι του.Το παιδί πρέπει να απομακρυνθεί από το πεδίο επιρροής της μητέρας του,ώστε να μπορέσει να βρει το δικό του δρόμο.Ο έφηβος σ’αυτό το ταξίδι κάνει ένα βήμα πιο πέρα ξεφεύγοντας απ’την «τροχιά» της οικογένειας.

Kάποια στιγμή στη ζωή μας, το επιλέξαμε ή όχι, γίναμε γονείς. Κρατήσαμε ένα όμορφο πλασματάκι στα χέρια μας, που άλλαξε τη ζωή μας και μας έκανε να τη δούμε μέσα από μια νέα προοπτική.

Κάποιοι από μας καταλάβαμε ότι η ζωή μας δεν μπορεί να είναι πια ποτέ η ίδια. Κάποιοι άλλοι τρομοκρατηθήκαμε, όταν το καταλάβαμε αυτό και ψάξαμε απεγνωσμένα για εναλλακτικές λύσεις. Κάποιοι προσαρμοστήκαμε στις αλλαγές ,που φέρνει ένα νέο μέλος στην οικογένειά μας, αλλά κάποιοι αρνηθήκαμε να δεχτούμε την αλήθεια και την αλλαγή και χτίσαμε ένα ψεύτικο κόσμο για να την υπομείνουμε. Μερικοί από εμάς δέχτηκαν κάπως νομικιστικά και διδασκαλικά το ρόλο τους. Πίστεψαν δηλαδή, ότι το να είσαι γονιός σημαίνει ότι είσαι πάνω σε ένα θρόνο δικαστικό, εξουσιαστικό που αποφασίζεις εσύ για τα πάντα και τα παιδιά σου ως κατηγορούμενοι στο εδώλιο, απλά υπακούν. Πραγματικά δε γνωρίζω πώς δημιουργήσαμε αυτή την αντίληψη, αλλά γνωρίζω στα σίγουρα, ότι έχει πολλούς οπαδούς και βασιλεύει μέσα σε πολλά σπίτια. Οι γονείς αυτοί έχασαν το αληθινό τους πρόσωπο, έπαψαν να είναι αληθινοί. Φόρεσαν τη μάσκα του άμεμπτου κριτή, που πρέπει να ”κοντρολάρει” τα πάντα και να τα κρατά υπό την εξουσία του. Όλα αυτά από το φόβο μήπως χάσουν το γονεΐκό σεβασμό και την εξουσία πάνω στα παιδιά τους.

Αυτό όμως που αξίζει να θυμόμαστε είναι ότι ο άνθρωπος που φοβάται, ουσιαστικά αισθάνεται ανασφαλής και μη επαρκής. Δεν τα έχει βρεί πραγματικά με τον εαυτό του. Όποιος είναι σίγουρος για τον εαυτό του δεν αισθάνεται φόβο και ανασφάλεια. Δε φοβάται να είναι ο εαυτός του. Να είναι αληθινός.

Να σέβεται την ελευθερία του παιδιού του. Να σέβεται τις ιδιαιτερότητες και τα ταλέντα του. Να καταλαβαίνει τις αδυναμίες του και να μένει κοντά του υπομονετικά ως καλός προπονητής, να το εκπαιδεύει και να το δυναμώνει. Δεν ντρέπεται για το παιδί του γιατί δεν είναι σαν αυτόν. Γιατί υστερεί σ΄ αυτά, που ο ίδιος ο γονιός είναι δυνατός. Καταλαβαίνει την ιδιαιτερότητά του και το προτρέπει να είναι ο εαυτός του και να εκφράζεται ελεύθερα.

Αυτός ο γονιός δε ντρέπεται να παραδέχθεί τα λάθη τα δικά του μπροστά στο παιδί του και να ζητήσει συγγνώμη.

Έτσι διδάσκει στο παιδί του ότι στη ζωή μπορεί να κάνουμε λάθη, άλλα η συνειδητοποίηση των λαθών μας και η διόρθωσή τους βρίσκεται μέσα στη διαδικασία ωρίμανσης μας στη ζωή. Ο αληθινός γονιός επικοινωνεί ειλικρινά με το παιδί του .Ως καλός ακροατής το ακούει , το αφουγκράζεται ,ακόμα και αν οι χτύποι της καρδιάς του δεν ταιριάζουν τους δικούς του. Σέβεται τις επιλογές του παιδιού του, αν και ο ίδιος θα επέλεγε διαφορετικά. Ο αληθινός γονιός δεν χρησιμοποιεί το παιδί για το δικό του συμφέρον ή για τη δική του εγωΐστική ικανοποίηση. Γνωρίζει καλά ότι δεν είναι ιδιοκτησία του, απλά βρίσκεται κοντά του να το προετοιμάσει για την ενηλικίωση, δίνοντάς του απροΰπόθετα την αγάπη του. Αυτή την απροϋποθέτη αγάπη, που είναι το θεμέλιο για μια επιτυχημένη και ευτυχισμένη ζωή.

Δε χειραγωγεί το παιδί του, δε το ”δένει” συναισθηματικά κοντά του. Το ωθεί στη ανεξαρτητοποίησή του. Η αληθινή αγάπη στα παιδιά μας δεν έχει ίχνος συναισθηματικής εξάρτησης. Οι γονείς χαίρονται να τα βλέπουν να ανεξαρτοποιούνται λίγο λίγο και να οδηγούνται στην συναισθηματική ωριμότητα.

Τα παιδιά των γονέων, που τα ”δέσμευσαν” συναισθηματικά συνήθως γίνονται φοβισμένα και ανασφαλή. Δεν καταφέρνουν να δημιουργήσουν τη δική τους ανεξάρτητη προσωπικότητα. Δε βρίσκουν την ταυτότητά τους, βουλιάζουν μέσα στους φόβους και τις ανασφάλειες των γονέων τους.

Αγαπητοί μου ας αποφασίσουμε όλοι μας να γίνουμε αληθινοί γονείς. Να παλέψουμε με τους δικούς μας φόβους και τις ανασφάλειες και να γίνουμε ευχαριστημένοι με τον εαυτό μας. Ας αφήσουμε τα παιδιά μας να γίνουν ανεξάρτητα .Να χαίρονται την ελευθερία τους και να απολαμβάνουν τους καρπούς των επιλογών τους. Μη πιστεύετε, ότι θα τα χάσετε, όταν γίνουν ανεξάρτητα .

Μια μητέρα , που μεγάλωσε μόνη τα παιδιά της, μου έλεγε, ότι είχε το δίλημμα , αν θα έπρεπε να τα αφήσει να ανεξαρτοποιηθούν από αυτήν, μήπως και τα χάσει και μείνει μόνη της στη ζωή. Όμως νίκησε το φόβο και μεγάλωσε ανεξάρτητα παιδιά , όμως με αρχές και ήθος. Το αποτέλεσμα ήταν ότι όσο ελεύθερα και ανεξάρτητα γίνανε ,τόσο εκτίμησαν την ελευθερία, που τους πρόσφερε η μητέρα τους και με τη θέληση τους παραμένουν ”τριγύρω” της, απολαμβάνοντας συγχρόνως τις δικές τους ελεύθερες επιλογές.

Υγεία

Γυναικεία Κατάθλιψη

Προνόμιο γένους θηλυκού, αφού έχει στόχο τουλάχιστον μια στις οκτώ γυναίκες σε κάποια φάση της ζωής τους, δικαίωμα κάθε μίας από εμάς…να το ξεπεράσει.

Η κατάθλιψη είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονα συναισθήματα λύπης, απαισιοδοξίας, απελπισίας, ενοχής και απώλεια ενδιαφέροντος για τη ζωή. Αποτελεί μια από τις πιο συνηθισμένες ψυχικές ασθένειες της εποχής μας και μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας, φύλου, κοινωνικοοικονομικής κατάστασης ή εθνικότητας. Συχνά αποτελεί μια παροδική ατομική αντίδραση σε θλιβερά γεγονότα όπως ο θάνατος προσφιλούς προσώπου, το διαζύγιο ή μια επαγγελματική αποτυχία.

Γυναικεία κατάθλιψη VS ανδρικής

Η κατάθλιψη εμφανίζεται σε διπλάσιο ποσοστό στις γυναίκες από ότι στους άνδρες. Κατά τη διάρκεια της ζωής τους, περίπου 20% των γυναικών και 10% των ανδρών θα εμφανίσουν κατάθλιψη. Οι γυναίκες θεωρούνται ομάδα υψηλού κινδύνου λόγω των ορμονικών αλλαγών κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου, της εγκυμοσύνης και της εμμηνόπαυσης. Άλλοι παράγοντες που ευνοούν την εκδήλωση της κατάθλιψης στις γυναίκες είναι το εργασιακό στρες, οι οικογενειακές υποχρεώσεις και οι κοινωνικοί ρόλοι. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ανύπαντρες μητέρες έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να εμφανίζουν κατάθλιψη. Η νόσος μπορεί να αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή (αντικαταθλιπτικά φάρμακα), ψυχοθεραπεία ή συνδυασμό των δύο μεθόδων. Η κατάθλιψη θεραπεύεται, αρκεί να ζητήσει ο ασθενής βοήθεια. Σημαντικό ρόλο παίζει και η συναισθηματική υποστήριξη της γυναίκας από τα οικεία της πρόσωπα. Η καταθλιπτική γυναίκα πρέπει να αντιμετωπίζεται με κατανόηση και να περιβάλλεται με αγάπη.

Όταν μιλούν οι αριθμοί

Μία στις οκτώ γυναίκες θα πάθει κατάθλιψη σε κάποια φάση της ζωής της.
Η κατάθλιψη εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες ηλικίας 25-44 ετών.
Τα κορίτσια ηλικίας 14-18 ετών εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης από τα αγόρια ίδιας ηλικίας.
Το 20-50% των γυναικών εμφανίζουν προεμμηνορυσιακό σύνδρομο (χαρακτηρίζεται από εκνευρισμό, θλίψη και θυμό πριν την εμφάνιση της εμμήνου ρύσεως).
Το 10-15% των νέων μητέρων παθαίνουν επιλόχεια κατάθλιψη, που συνήθως συμβαίνει στον πρώτο χρόνο από τη γέννηση του παιδιού.
Μια στις πέντε εγκυμονούσες γυναίκες πάσχει από κατάθλιψη.

Παράγοντες Κινδύνου

Ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό διαταραχών της διάθεσης
Απώλεια γονέα πριν από την ηλικία των 10 ετών
Ιστορικό σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία
Χρήση αντισυλληπτικών χαπιών με μεγάλη περιεκτικότητα σε προγεστερόνη
Στρεσσογόνοι ψυχολογικοί παράγοντες (π.χ. ανεργία)
Απώλεια υποστηρικτικού κοινωνικού συστήματος
Χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών ή αλκοόλ

Συμπτώματα κατάθλιψης

Αισθήματα λύπης, απελπισίας ή ψυχικού κενού
Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης για δραστηριότητες που πριν μας διασκέδαζαν (συμπεριλαμβανομένου του σεξ)
Αισθήματα ενοχής ή αναξιότητας
Αυτοκτονικές σκέψεις
Διαταραχές του ύπνου (αϋπνία ή υπερυπνία)
Διαταραχές της όρεξης και του σωματικού βάρους (ανορεξία ή βουλιμία)
Μειωμένη ενέργεια και συνεχές αίσθημα κόπωσης
Βραδύτητα σκέψης
Δυσκολίες συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων
Αίσθημα ανησυχίας, εκνευρισμού ή υπερβολικό κλάμα
Σωματικά ενοχλήματα και πόνοι που δεν υποχωρούν παρά την ιατρική αγωγή

ΟΔΗΓΙΕΣ

Δεν απομακρυνόμαστε από τους συγγενείς, τους φίλους και τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Δεν παίρνουμε σοβαρές αποφάσεις ζωής όταν βρισκόμαστε σε καταθλιπτική φάση.
Δεν κατηγορούμε τον εαυτό μας για ότι μας συμβαίνει.
Είμαστε υπομονετικοί και ενθαρρύνουμε τον εαυτό μας.
Βάζουμε μικρούς και εύκολα πραγματοποιήσιμους στόχους.
Τρώμε υγιεινά και ισορροπημένα γεύματα.
Κοιμόμαστε αρκετά.
Αναπτύσσουμε καινούργια ενδιαφέροντα (π.χ. γυμναστική, χορός).
Χρησιμοποιούμε τεχνικές χαλάρωσης για μείωση του άγχους.

Νίκη Μπάτου Ι Γενική Ιατρός

Οικογένεια

Πώς να αναπτύξετε τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών σας

Πολύς λόγος γίνεται σήμερα για τη μεγάλη σημασία της Συναισθηματικής Νοημοσύνης
στην ευτυχία μας, στην προσωπική, οικογενειακή και επαγγελματική μας ζωή.
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Goleman, o οποίος πρόβαλε τον όρο και την αξία της
συναισθηματικής νοημοσύνης στη ζωή μας, ο ορισμός της είναι: ‘’To πλέγμα των ανθρωπίνων
ιδιοτήτων πάνω στο οποίο μπορεί ν’ υφανθεί μια ολοκληρωμένη ανθρώπινη προσωπικότητα. Είναι
μαζί υπομονή, επιμονή, δυνατότητα προσαρμογής, έλεγχος παρορμήσεων, αισιοδοξία, ελπίδα.
Συναισθηματική Νοημοσύνη σημαίνει να βρίσκεις κίνητρα για τον εαυτό σου, ν ’αντέχεις
στις απογοητεύσεις, να ελέγχεις την παρόρμηση, να χαλιναγωγείς την ανυπομονησία σου, να
ρυθμίζεις σωστά τη διάθεση σου και να εμποδίζεις την απογοήτευση να καταπνίγει την ικανότητά
σου για σκέψη.’’

Ο Συναισθηματικά Νοήμων άνθρωπος έχει τέσσερεις (4) δεξιότητες:

Αυτεπίγνωση (Επίγνωση του εαυτού του και των δυνατοτήτων του)
Αυτοδιαχείριση (Έχει μάθει να διαχειρίζεται τα αισθήματά του)
Κοινωνική Επίγνωση (Αντιλαμβάνεται με ακρίβεια τα συναισθήματα των άλλων) και
Διαχείριση σχέσεων (κατανοεί τη συμπεριφορά και τα κίνητρα των άλλων και χειρίζεται
σωστά τις σχέσεις του).

Τα κύρια συναισθήματα, στα οποία καλούμαστε να έχουμε τον έλεγχο είναι ο θυμός, η
θλίψη, ο φόβος, η απόλαυση, η αγάπη, και η ντροπή. Πέρα από τα συναισθήματα χρειάζεται να
μάθουμε να χειριζόμαστε τις αντιξοότητες, τις ματαιώσεις, τις δυσκολίες στην οικογένεια και στη
δουλειά.
Καταλαβαίνετε λοιπόν, ως γονείς, πόσο σημαντικό είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να
αναπτύξουν την Συναισθηματική τους Νοημοσύνη. Είναι ένα από τα πιο βασικά εφόδια, που τους
δίνουμε στο ξεκίνημα της νέας τους ζωής, όταν εγκαταλείψουν το πατρικό τους σπίτι.

Η καλλιέργεια και η ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης ξεκινά από τα πρώτα
βήματα της ζωής του παιδιού. Αρχικά χρειάζεται να μάθει το παιδί πώς να αναγνωρίζει τα
συναισθήματά του και να τα εκφράζει με θετικό τρόπο.

Ο γονέας μπορεί να βοηθήσει το παιδί του να συνειδητοποιήσει την αξία του, τα ταλέντα
του, τις δυνατότητες του. Να υποστηρίζει και να ενισχύει την ικανότητα του παιδιού του να δέχεται
την απόρριψη, να την αντιμετωπίζει με τέτοιο τρόπο, χωρίς να χάνει την πίστη στον εαυτό του.

Τα βασικά στοιχεία της προσωπικότητας του παιδιού, που ο γονέας χρειάζεται να βοηθήσει
το παιδί του ν’ αναπτυχτούν, ώστε να είναι συναισθηματικό ώριμο, είναι:

Η υπομονή και η επιμονή.
Η δυνατότητα προσαρμογής. Να είναι ευέλικτο σε όποια κατάσταση.
Ο έλεγχος των παρορμήσεων και του θυμού.
Ο έλεγχος της θλίψης. Να μάθουν το παιδί οι γονείς να αντιμετωπίζει τη ζωή με αισιοδοξία
και ελπίδα.
Να βάζει κίνητρα στον εαυτό του και να αντέχει στις απογοητεύσεις, στις ματαιώσεις και
στις δυσκολίες.
Να ελέγχει το φόβο.
Να μη ντρέπεται.
Να ελέγχει την αγάπη και την απόλαυση.
Να αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεων του και να μη ρίχνει το φταίξιμο σε άλλους.
Να το βοηθήσουν να αντιλαμβάνεται με ακρίβεια τα συναισθήματα των άλλων και να
καταλαβαίνει τι τους συμβαίνει.
Να διαχειρίζεται τις σχέσεις του με τους άλλους με τον καλύτερο τρόπο.

Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν ότι η δική τους Συναισθηματική Νοημοσύνη
επηρεάζει άμεσα το επίπεδο της Συναισθηματικής Νοημοσύνης του παιδιού τους. Τα παιδιά
διδάσκονται τις δεξιότητες της Συναισθηματικής Νοημοσύνης από τους γονείς τους. Εάν ο γονέας
είναι συναισθηματικά μη νοήμων (ανώριμος), τα παιδιά χάνουν την καλύτερη πηγή μάθησης. Για
παράδειγμα ένας γονέας, που θυμώνει, φωνάζει με το παραμικρό, χάνει τον έλεγχο των νεύρων
του, του θυμού του και πέφτει σε κρίσεις υστερίας προς το/τη σύζυγο και τα παιδιά του, τι
παράδειγμα δίνει στο παιδί του; Είναι άκρως βέβαιο ότι το παιδί θα υιοθετήσει την ίδια
συμπεριφορά.

Αν αδιαφορείτε για τα συναισθήματά του, όταν σας μιλά και σας λέει ‘’τον πόνο του’’, δε
το βοηθάτε να οδηγηθεί στην αυτεπίγνωση. Ενώ, όταν το παρατηρείτε και ρωτάτε το παιδί σας
γιατί είναι λυπημένο, μαθαίνει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του, δεν τα αποφεύγει, τα
αντιμετωπίζει, μαθαίνει να τα διαχειρίζεται και επίσης μαθαίνει να δείχνει κατανόηση στη λύπη ή
στα συναισθήματα των φίλων του.

Αν σας μιλά για αυτά που του αρέσουν, τις επιθυμίες και τα όνειρά του και εσείς
αδιαφορείτε ή γελάτε, το παιδί όχι μόνο δε θα οδηγηθεί στην αυτεπίγνωση, αλλά θα χάσει την
πίστη στον εαυτό του και θα δημιουργήσει χαμηλή αυτοεκτίμηση και θα παραιτηθεί από τα όνειρα
του και γενικότερα από τη ζωή.

Γονείς αυταρχικοί, που ασκούν πίεση και φόβο, θα δουν το παιδί τους να μένει
συναισθηματικά ανώριμο σαν το δενδράκι, που δεν πρόλαβε να κάνει ρίζες και εκτέθηκε στις πιο
αντίξοες καιρικές συνθήκες.

Γονείς που εξασκούν τη Συναισθηματική Νοημοσύνη με τα παιδιά τους , ανατρέφουν
αγόρια και κορίτσια, τα οποία είναι πιο ευτυχισμένα, προσαρμόζονται καλύτερα στο κοινωνικό
περιβάλλον, παίρνουν καλύτερους βαθμούς και φθάνουν αργότερα σε υψηλότερο επίπεδο
επαγγελματικής επιτυχίας. Επίσης παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα προβληματικής
συμπεριφοράς π.χ αδικαιολόγητες απουσίες στο σχολείο, τσιγάρο, ποτό, ναρκωτικά.
Ο αγώνας σας για την ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης των παιδιών σας
χρειάζεται να είναι συνεχής και αμείωτος. Είναι ό,τι καλύτερο έχετε να κάνετε για αυτά,
εκφράζοντας στην πράξη την αληθινή σας αγάπη.

Ευκαρπίδου Αλεξάνδρα

Παιδαγωγός-Σύμβουλος επικοινωνίας και επιχειρήσεων