Υγεία
Αυτοανοσία θυροειδούς στην κύηση.
Η εγκυμοσύνη προκαλεί σημαντικές αλλαγές στα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών, ιδιαίτερα σε γυναίκες με αυτοανοσία θυροειδούς. Οι μηχανισμοί αυτοανοσίας είναι οι κύριοι υπεύθυνοι των παθήσεων αυτών, ενώ η νόσος Hashimoto και η νόσος των Graves-Basedow αποτελούν τις κύριες μορφές δυσθυρεοειδισμού στην κύηση. Οι παθολογίες του θυρεοειδή αδένα ενδιαφέρουν περίπου το 1-2% όλων των κυήσεων, με την αυτοανοσία του θυρεοειδούς να είναι συχνή σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Βέβαια, πιστεύεται ότι οι υποκλινικές παθήσεις, εκείνες οι παθήσεις δηλαδή που δεν γίνονται άμεσα αντιληπτές γιατί δεν δίνουν κλινική συμπτωματολογία, είναι πολύ περισσότερες. Σε κάθε περίπτωση, η φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργία είναι απαραίτητη για μία επιτυχημένη εγκυμοσύνη.
Τι είναι, πού οφείλεται και πώς εκδηλώνεται η θυρεοειδίτιδα.
Ο όρος «θυρεοειδίτιδα» είναι ένας όρος «ομπρέλα» με τον οποίο περιγράφεται μία ετερογενής ομάδα φλεγμονωδών διαταραχών του θυρεοειδούς, διαφορετικής αιτιοπαθογένειας (από αυτοάνοση έως και λοιμώδης) και ξεχωριστών κλινικών χαρακτηριστικών. Γενικά, σε κάθε θυρεοειδίτιδα υπάρχει καταστροφή της φυσιολογικής αρχιτεκτονικής των θυρεοειδικών θυλακίων και ιδιαίτερη ιστολογική εικόνα. Η θυρεοειδίτιδα είναι στην πλειονότητα των περιπτώσεων κληρονομική και σπανίως οφείλεται σε λοίμωξη από ιό ή βακτήριο ή σε άλλο εξωγενή παράγοντα. Με βάση τη διάρκειά τους διακρίνονται σε οξεία ή πυώδη, υποξεία και χρόνια. Η θυρεοειδίτιδα λοιπόν μπορεί να προκληθεί από κάποια αυτοάνοση διαταραχή (όπως η ΗΤ), μετά από μια εγκυμοσύνη θυρεοειδίτιδα της λοχείας, θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό (PPT), από ιούς ή βακτήρια προκαλώντας πόνο στον θυρεοειδή (υποξεία θυρεοειδίτιδα) και λόγω φαρμάκων ή έκθεσης σε ακτινοβολία.
Ο ρόλος της εγκυμοσύνης στην ενεργοποίηση της θυρεοειδικής αυτοανοσίας.
Προκειμένου να ανεχθεί το έμβρυο, κατά τη διάρκεια της ενδομήτριας ζωής, το ανοσοποιητικό σύστημα της μητέρας υφίσταται αρκετές αλλαγές. Τόσο η συστηματική καταστολή της μητέρας όσο και η ανοσοκαταστολή του πλακούντα εμπλέκονται στη διατήρηση της κύησης, που προκαλείται από σημαντικές ορμονικές αλλαγές. Ρυθμιστικό ρόλο έχουν τα CD4 + CD25 + Τ λεμφοκύτταρα (T-Regulator, Treg), όντας σημαντικά όχι μόνο σε περιφερική ανοχή έναντι ξένων και αυτοαντιγόνων, αλλά και σε εμβρυϊκή ανοχή. Τα T-κύτταρα Treg αποδείχθηκε ότι ρυθμίζουν τη δραστικότητα Th1- τύπου, η οποία οδηγεί σε κυτταρική ανοσία, και τη δραστικότητα Th2- τύπου, που εμπλέκεται στην χυμική ανοσία. Δημιουργούνται στην αρχή της κύησης και αυξάνουν με ταχείς ρυθμούς κατά τη διάρκεια της κύησης, ενώ οξύνονται στο δεύτερο τρίμηνο. Στην κύηση και μετά τον τοκετό, μπορεί να εμφανισθούν διαφορετικά είδη αυτοάνοσης νόσου του θυρεοειδούς, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Graves (GD), της θυρεοειδίτιδας Hashimoto (HT) και της μετά τον τοκετό θυρεοειδίτιδας (PPT). Χαρακτηριστικά, τα θυρεοειδικά αυτοαντισώματα (TgAbs και TPOAbs) μειώνονται κατά τη διάρκεια της κύησης, γεγονός που μπορεί να εξηγηθεί από την κατασταλτική μεσολάβηση των Treg. Μετά τη γέννα, επιστρέφουν στα προ- εγκυμοσύνης επίπεδα, καταλήγοντας συχνά στην μετά τον τοκετό επιδείνωση της θυρεοειδικής αυτοανοσίας. Στην ΗΤ, τα βοηθητικά Τ- λεμφοκύτταρα (Th) που διηθούν τοπαρέγχυμα του θυρεοειδούς είναι τύπου 1 (Th1, προφλεγμονώδη) και εκκρίνουν τύπου 1 (προφλεγμονώδεις) κυτταροκίνες, ενώ στη GD έχουν τύπου 2 φαινότυπο (Th2) και εκκρίνουν τύπου 2 (αντιφλεγμονώδεις) κυτταροκίνες.
Θυρεοειδίτιδα κατά την κύηση.
Η επικράτηση των αυτοάνοσων νοσημάτων του θυρεοειδούς (AITDs) στον έγκυο πληθυσμό είναι συγκρίσιμη με αυτή που βρέθηκε στο γενικό γυναικείο πληθυσμό με ένα παρόμοιο εύρος ηλικίας, δηλαδή μεταξύ 5-15%. Η προσεκτική μελέτη των γυναικών με αντισώματα του θυρεοειδούς κατά την κύηση έχει δείξει ότι, παρά την αναμενόμενη μείωση στους τίτλους των αντισωμάτων κατά τη διάρκεια της κύησης, η λειτουργία του θυρεοειδούς σταδιακά επιδεινώθηκε προς υποθυρεοειδισμό κατά ένα σημαντικό ποσοστό. Κατά την κύηση, ο γυναικείος οργανισμός εκτίθεται σε πληθώρα ξένων αντιγόνων καθώς το κύημα, φέροντας και πατρικά αντιγόνα, αποτελεί κατά το ήμισυ ένα ξένο οργανισμό. Αυτά τα εμβρυϊκά αντιγόνα, καθώς και η έκφραση αρκετών επαγόμενων από οιστρογόνα χημειοκινών, πιθανόν προκαλούν την επέκταση των Τ- λεμφοκυττάρων Treg.
Θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό (PPT).
Η θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό είναι μια καταστροφική αυτοάνοση νόσος που προκαλείται από ένα αυτοάνοσο μηχανισμό κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους μετά τον τοκετό και φέρεται να επηρεάζει 4-10% των γυναικών. Η PPT μπορεί να προκύψει και μετά από αυτόματη ή προκλητή έκτρωση. Συνήθως η κλασική κλινική πορεία της θυρεοειδίτιδας παρουσιάζεται με έναν από τους παρακάτω τρεις τρόπους:
- Παροδική θυρεοτοξίκωση (συνήθως 1-4 μήνες μετά τον τοκετό, διαρκεί για 1–3 μήνες) και μόνo.
- Παροδικό υποθυρεοειδισμό (συνήθως 4-8 μήνες μετά τον τοκετό και διαρκεί έως και 9 -12 μήνες) και μόνο.
- Παροδική θυρεοτοξίκωση, ακολουθούμενη από υποθυρεοειδισμό και στη συνέχεια ανάκαμψη.
Τα σημεία και συμπτώματα και των δύο φάσεων μπορεί να μην αναγνωρισθούν από τη γυναίκα, δεδομένου ότι αυτά τα συμπτώματα αποδίδονται συχνά στη νέα ζωή της μετά τον τοκετό, στο άγχος της, την αϋπνία ή την κατάθλιψη της λοχείας. Ωστόσο, ο εντοπισμός τους είναι πολύ σημαντικός καθώς περίπου το 20% των γυναικών που πέρασαν PPT, θα αναπτύξουν μόνιμο υποθυρεοειδισμό μέσα στα επόμενα 10 χρόνια. Συνιστάται λοιπόν ετήσια αξιολόγηση της λειτουργίας του θυρεοειδούς, κυρίως σε περίπτωση επόμενης εγκυμοσύνης.
Η παθογένεια της θυρεοειδίτιδας μετά τον τοκετό (PPT).
Αν και η ακριβής αιτία δεν είναι γνωστή, η θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό όπως και η ανώδυνη θυρεοειδίτιδα, θεωρείται μια μορφή παραλλαγής της χρόνιας αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας (θυρεοειδίτιδα Hashimoto). Τα παθολογικά ευρήματα στις δύο διαταραχές είναι παρόμοια και οι δύο συνδέονται με συγκεκριμένους HLA-B και HLA-D απλότυπους, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι κληρονομούμενοι παράγοντες κινδύνου είναι σημαντικοί. Οι γυναίκες που προορίζονται για ανάπτυξη θυρεοειδίτιδας μετά τον τοκετό συνήθως έχουν υψηλές συγκεντρώσεις ΤΡΟAbs στον ορό στην αρχή της κύησης, όπου μειώνονται αργότερα (όσο αυξάνεται η ανοσολογική ανοχή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης) και, στη συνέχεια, αυξάνονται και πάλι μετά τον τοκετό.
Έτσι, οι γυναίκες που προορίζονται να αναπτύξουν θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό έχουν μια υποκείμενη ασυμπτωματική αυτοάνοση νόσο θυρεοειδίτιδας στη αρχή της κύησης, που διευρύνεται και εμφανίζεται κλινικά κατά την περίοδο μετά τον τοκετό, όταν υπάρχουν διακυμάνσεις στην ανοσολογική λειτουργία.
Υποξεία θυρεοειδίτιδα (De Quervain) και διάγνωση.
Η υποξεία θυρεοειδίτιδα είναι μία αυτοπεριοριζόμενη αντιδραστική φλεγμονή του θυρεο-ειδούς αδένα σε προηγηθείσα ίωση του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Χαρακτηρίζεται από την ξαφνική έναρξη πόνου στο θυρεοειδή με συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού, που μπορεί να ποικίλλουν σε βαρύτητα. Ο θυρεοειδής διογκώνεται απότομα και είναι επώδυνος στη ψηλάφηση και, λόγω της καταστροφής του από την φλεγμονή, απελευθερώνει αποθηκευμένες ορμόνες στην κυκλοφορία, σε μεγάλες ποσότητες, προκαλώντας υπερθυρεοειδισμό. Περίπου τα 2/3 των ασθενών με τη νόσο έχουν γονότυπο ΗLΑ-Β35, γεγονός που υποδηλώνει ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση για την εμφάνιση της νόσου.
Βασικό στοιχείο στη διάγνωση είναι η κλινική εικόνα και ο τρόπος που ξεκίνησε το πρόβλημα. Οι εξετάσεις αίματος δείχνουν τον υπερθυρεοειδισμό (αυξημένες θυρεοειδικές ορμόνες, χαμηλή θυρεοειδοτρόπος ορμόνη TSH), αλλά τα αντιθυρεοειδικά αντισώματα είναι αρνητικά, ενώ είναι αυξημένοι οι δείκτες φλεγμονής όπως η ταχύτητα καθίζησης (ΤΚΕ) και η CRP. H οριστική διάγνωση γίνεται με το σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς, που δείχνει πολύ χαμηλή λειτουργικότητα του αδένα (λόγω της καταστροφής του ο θυρεοειδής δεν μπορεί να προσλάβει το ραδιενεργό ιώδιο ή τεχνήτιο). Αναμφίβολα, η εγκυμοσύνη φαίνεται να είναι ένα γερό crash test για τον οργανισμό, μία μοναδική ευκαιρία να διαφανούν όλες οι ανεπάρκειες. Η θυρεοειδική αυτοανοσία αποτελεί τη συχνότερη οργανοειδική αυτοάνοση διαταραχή σε γυναίκες αναπαραγωγικ
Αυτοανοσία θυροειδούς στην κύηση.
Η εγκυμοσύνη προκαλεί σημαντικές αλλαγές στα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών, ιδιαίτερα σε γυναίκες με αυτοανοσία θυροειδούς. Οι μηχανισμοί αυτοανοσίας είναι οι κύριοι υπεύθυνοι των παθήσεων αυτών, ενώ η νόσος Hashimoto και η νόσος των Graves-Basedow αποτελούν τις κύριες μορφές δυσθυρεοειδισμού στην κύηση. Οι παθολογίες του θυρεοειδή αδένα ενδιαφέρουν περίπου το 1-2% όλων των κυήσεων, με την αυτοανοσία του θυρεοειδούς να είναι συχνή σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Βέβαια, πιστεύεται ότι οι υποκλινικές παθήσεις, εκείνες οι παθήσεις δηλαδή που δεν γίνονται άμεσα αντιληπτές γιατί δεν δίνουν κλινική συμπτωματολογία, είναι πολύ περισσότερες. Σε κάθε περίπτωση, η φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργία είναι απαραίτητη για μία επιτυχημένη εγκυμοσύνη.
Τι είναι, πού οφείλεται και πώς εκδηλώνεται η θυρεοειδίτιδα.
Ο όρος «θυρεοειδίτιδα» είναι ένας όρος «ομπρέλα» με τον οποίο περιγράφεται μία ετερογενής ομάδα φλεγμονωδών διαταραχών του θυρεοειδούς, διαφορετικής αιτιοπαθογένειας (από αυτοάνοση έως και λοιμώδης) και ξεχωριστών κλινικών χαρακτηριστικών. Γενικά, σε κάθε θυρεοειδίτιδα υπάρχει καταστροφή της φυσιολογικής αρχιτεκτονικής των θυρεοειδικών θυλακίων και ιδιαίτερη ιστολογική εικόνα. Η θυρεοειδίτιδα είναι στην πλειονότητα των περιπτώσεων κληρονομική και σπανίως οφείλεται σε λοίμωξη από ιό ή βακτήριο ή σε άλλο εξωγενή παράγοντα. Με βάση τη διάρκειά τους διακρίνονται σε οξεία ή πυώδη, υποξεία και χρόνια. Η θυρεοειδίτιδα λοιπόν μπορεί να προκληθεί από κάποια αυτοάνοση διαταραχή (όπως η ΗΤ), μετά από μια εγκυμοσύνη θυρεοειδίτιδα της λοχείας, θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό (PPT), από ιούς ή βακτήρια προκαλώντας πόνο στον θυρεοειδή (υποξεία θυρεοειδίτιδα) και λόγω φαρμάκων ή έκθεσης σε ακτινοβολία.
Ο ρόλος της εγκυμοσύνης στην ενεργοποίηση της θυρεοειδικής αυτοανοσίας.
Προκειμένου να ανεχθεί το έμβρυο, κατά τη διάρκεια της ενδομήτριας ζωής, το ανοσοποιητικό σύστημα της μητέρας υφίσταται αρκετές αλλαγές. Τόσο η συστηματική καταστολή της μητέρας όσο και η ανοσοκαταστολή του πλακούντα εμπλέκονται στη διατήρηση της κύησης, που προκαλείται από σημαντικές ορμονικές αλλαγές. Ρυθμιστικό ρόλο έχουν τα CD4 + CD25 + Τ λεμφοκύτταρα (T-Regulator, Treg), όντας σημαντικά όχι μόνο σε περιφερική ανοχή έναντι ξένων και αυτοαντιγόνων, αλλά και σε εμβρυϊκή ανοχή. Τα T-κύτταρα Treg αποδείχθηκε ότι ρυθμίζουν τη δραστικότητα Th1- τύπου, η οποία οδηγεί σε κυτταρική ανοσία, και τη δραστικότητα Th2- τύπου, που εμπλέκεται στην χυμική ανοσία. Δημιουργούνται στην αρχή της κύησης και αυξάνουν με ταχείς ρυθμούς κατά τη διάρκεια της κύησης, ενώ οξύνονται στο δεύτερο τρίμηνο. Στην κύηση και μετά τον τοκετό, μπορεί να εμφανισθούν διαφορετικά είδη αυτοάνοσης νόσου του θυρεοειδούς, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Graves (GD), της θυρεοειδίτιδας Hashimoto (HT) και της μετά τον τοκετό θυρεοειδίτιδας (PPT). Χαρακτηριστικά, τα θυρεοειδικά αυτοαντισώματα (TgAbs και TPOAbs) μειώνονται κατά τη διάρκεια της κύησης, γεγονός που μπορεί να εξηγηθεί από την κατασταλτική μεσολάβηση των Treg. Μετά τη γέννα, επιστρέφουν στα προ- εγκυμοσύνης επίπεδα, καταλήγοντας συχνά στην μετά τον τοκετό επιδείνωση της θυρεοειδικής αυτοανοσίας. Στην ΗΤ, τα βοηθητικά Τ- λεμφοκύτταρα (Th) που διηθούν τοπαρέγχυμα του θυρεοειδούς είναι τύπου 1 (Th1, προφλεγμονώδη) και εκκρίνουν τύπου 1 (προφλεγμονώδεις) κυτταροκίνες, ενώ στη GD έχουν τύπου 2 φαινότυπο (Th2) και εκκρίνουν τύπου 2 (αντιφλεγμονώδεις) κυτταροκίνες.
Θυρεοειδίτιδα κατά την κύηση.
Η επικράτηση των αυτοάνοσων νοσημάτων του θυρεοειδούς (AITDs) στον έγκυο πληθυσμό είναι συγκρίσιμη με αυτή που βρέθηκε στο γενικό γυναικείο πληθυσμό με ένα παρόμοιο εύρος ηλικίας, δηλαδή μεταξύ 5-15%. Η προσεκτική μελέτη των γυναικών με αντισώματα του θυρεοειδούς κατά την κύηση έχει δείξει ότι, παρά την αναμενόμενη μείωση στους τίτλους των αντισωμάτων κατά τη διάρκεια της κύησης, η λειτουργία του θυρεοειδούς σταδιακά επιδεινώθηκε προς υποθυρεοειδισμό κατά ένα σημαντικό ποσοστό. Κατά την κύηση, ο γυναικείος οργανισμός εκτίθεται σε πληθώρα ξένων αντιγόνων καθώς το κύημα, φέροντας και πατρικά αντιγόνα, αποτελεί κατά το ήμισυ ένα ξένο οργανισμό. Αυτά τα εμβρυϊκά αντιγόνα, καθώς και η έκφραση αρκετών επαγόμενων από οιστρογόνα χημειοκινών, πιθανόν προκαλούν την επέκταση των Τ- λεμφοκυττάρων Treg.
Θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό (PPT).
Η θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό είναι μια καταστροφική αυτοάνοση νόσος που προκαλείται από ένα αυτοάνοσο μηχανισμό κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους μετά τον τοκετό και φέρεται να επηρεάζει 4-10% των γυναικών. Η PPT μπορεί να προκύψει και μετά από αυτόματη ή προκλητή έκτρωση. Συνήθως η κλασική κλινική πορεία της θυρεοειδίτιδας παρουσιάζεται με έναν από τους παρακάτω τρεις τρόπους:
- Παροδική θυρεοτοξίκωση (συνήθως 1-4 μήνες μετά τον τοκετό, διαρκεί για 1–3 μήνες) και μόνo.
- Παροδικό υποθυρεοειδισμό (συνήθως 4-8 μήνες μετά τον τοκετό και διαρκεί έως και 9 -12 μήνες) και μόνο.
- Παροδική θυρεοτοξίκωση, ακολουθούμενη από υποθυρεοειδισμό και στη συνέχεια ανάκαμψη.
Τα σημεία και συμπτώματα και των δύο φάσεων μπορεί να μην αναγνωρισθούν από τη γυναίκα, δεδομένου ότι αυτά τα συμπτώματα αποδίδονται συχνά στη νέα ζωή της μετά τον τοκετό, στο άγχος της, την αϋπνία ή την κατάθλιψη της λοχείας. Ωστόσο, ο εντοπισμός τους είναι πολύ σημαντικός καθώς περίπου το 20% των γυναικών που πέρασαν PPT, θα αναπτύξουν μόνιμο υποθυρεοειδισμό μέσα στα επόμενα 10 χρόνια. Συνιστάται λοιπόν ετήσια αξιολόγηση της λειτουργίας του θυρεοειδούς, κυρίως σε περίπτωση επόμενης εγκυμοσύνης.
Η παθογένεια της θυρεοειδίτιδας μετά τον τοκετό (PPT).
Αν και η ακριβής αιτία δεν είναι γνωστή, η θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό όπως και η ανώδυνη θυρεοειδίτιδα, θεωρείται μια μορφή παραλλαγής της χρόνιας αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας (θυρεοειδίτιδα Hashimoto). Τα παθολογικά ευρήματα στις δύο διαταραχές είναι παρόμοια και οι δύο συνδέονται με συγκεκριμένους HLA-B και HLA-D απλότυπους, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι κληρονομούμενοι παράγοντες κινδύνου είναι σημαντικοί. Οι γυναίκες που προορίζονται για ανάπτυξη θυρεοειδίτιδας μετά τον τοκετό συνήθως έχουν υψηλές συγκεντρώσεις ΤΡΟAbs στον ορό στην αρχή της κύησης, όπου μειώνονται αργότερα (όσο αυξάνεται η ανοσολογική ανοχή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης) και, στη συνέχεια, αυξάνονται και πάλι μετά τον τοκετό.
Έτσι, οι γυναίκες που προορίζονται να αναπτύξουν θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό έχουν μια υποκείμενη ασυμπτωματική αυτοάνοση νόσο θυρεοειδίτιδας στη αρχή της κύησης, που διευρύνεται και εμφανίζεται κλινικά κατά την περίοδο μετά τον τοκετό, όταν υπάρχουν διακυμάνσεις στην ανοσολογική λειτουργία.
Υποξεία θυρεοειδίτιδα (De Quervain) και διάγνωση.
Η υποξεία θυρεοειδίτιδα είναι μία αυτοπεριοριζόμενη αντιδραστική φλεγμονή του θυρεο-ειδούς αδένα σε προηγηθείσα ίωση του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Χαρακτηρίζεται από την ξαφνική έναρξη πόνου στο θυρεοειδή με συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού, που μπορεί να ποικίλλουν σε βαρύτητα. Ο θυρεοειδής διογκώνεται απότομα και είναι επώδυνος στη ψηλάφηση και, λόγω της καταστροφής του από την φλεγμονή, απελευθερώνει αποθηκευμένες ορμόνες στην κυκλοφορία, σε μεγάλες ποσότητες, προκαλώντας υπερθυρεοειδισμό. Περίπου τα 2/3 των ασθενών με τη νόσο έχουν γονότυπο ΗLΑ-Β35, γεγονός που υποδηλώνει ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση για την εμφάνιση της νόσου.
Βασικό στοιχείο στη διάγνωση είναι η κλινική εικόνα και ο τρόπος που ξεκίνησε το πρόβλημα. Οι εξετάσεις αίματος δείχνουν τον υπερθυρεοειδισμό (αυξημένες θυρεοειδικές ορμόνες, χαμηλή θυρεοειδοτρόπος ορμόνη TSH), αλλά τα αντιθυρεοειδικά αντισώματα είναι αρνητικά, ενώ είναι αυξημένοι οι δείκτες φλεγμονής όπως η ταχύτητα καθίζησης (ΤΚΕ) και η CRP. H οριστική διάγνωση γίνεται με το σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς, που δείχνει πολύ χαμηλή λειτουργικότητα του αδένα (λόγω της καταστροφής του ο θυρεοειδής δεν μπορεί να προσλάβει το ραδιενεργό ιώδιο ή τεχνήτιο). Αναμφίβολα, η εγκυμοσύνη φαίνεται να είναι ένα γερό crash test για τον οργανισμό, μία μοναδική ευκαιρία να διαφανούν όλες οι ανεπάρκειες. Η θυρεοειδική αυτοανοσία αποτελεί τη συχνότερη οργανοειδική αυτοάνοση διαταραχή σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
Τάκης Αποστολόπουλος,
Κλινικός Βιοχημικός – Βιολόγος,
Επιστημονικός Συνεργάτης
Medisyn
Μάθετε περισσότερα για το Vrisko Diagnostiko εδώ.
Ολόκληρο το αφιέρωμα, εδώ.
Υγεία
Βαριατρική: Η λύση στην παχυσαρκία
Η τελευταία λέξη της ιατρικής για την αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας ακούει στο όνομα βαριατρική και μεταβολική χειρουργική, τον νέο κλάδο που έχει ως στόχο να επαναφέρει οριστικά το βάρος του ασθενούς σε φυσιολογικά επίπεδα.
Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι η νοσογόνος παχυσαρκία προκαλεί μια σειρά ασθενειών όπως διαβήτη, αρτηριακή υπέρταση, μεταβολικό σύνδρομο, καρδιαγγειακή νόσο, σύνδρομο (αποφρακτικής) άπνοιας ύπνου, χολολιθίαση, γυναικεία υπογονιμότητα και διαταραχές του κύκλου, στυτική δυσλειτουργία, μη αλκοολική λιπώδη διήθηση του ήπατος, οστεοαρθρίτιδα, ακράτεια ούρων και άλλες.
Όλες αυτές οι νόσοι επιβαρύνουν τη σωματική και ψυχική υγεία και οδηγούν σε μείωση του προσδόκιμου ζωής του ατόμου που πάσχει από νοσογόνο παχυσαρκία.
Η βαριατρική χειρουργική επιτρέπει στον ασθενή μία φυσιολογική και όμορφη ζωή, όπως την είχε οραματιστεί και το σημαντικότερο, ανοίγει τον δρόμο για τη μακροζωία.
Πότε η βαριατρική χειρουργική είναι η κατάλληλη επιλογή για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας;
Η βαριατρική χειρουργική ενδείκνυται σε ασθενείς οι οποίοι έχουν προσπαθήσει επανειλημμένα και σε βάθος χρόνου να χάσουν τα περιττά κιλά τους με διάφορους τρόπους όπως δίαιτες, φάρμακα, ψυχολογικές συνεδρίες, άσκηση, ωστόσο δεν είχαν αποτέλεσμα.
Η βασική προϋπόθεση για να υποβληθεί ένας παχύσαρκος σε βαριατρική επέμβαση είναι να έχει Δείκτη Μάζας Σώματος άνω του 30.
Μία ανησυχητική τάση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια είναι ότι η παχυσαρκία αυξάνεται στους νεαρούς ενήλικες, γεγονός που επιδεινώνει ραγδαία την υγεία τους και δυσκολεύει τη ζωή τους κοινωνικά και εργασιακά.
Τα βήματα πριν τη βαριατρική επέμβαση
Οι υποψήφιοι ασθενείς πρέπει να έχουν περάσει από συγκεκριμένο προεγχειρητικό έλεγχο μέσω της βαριατρικής ομάδας, η οποία περιλαμβάνει συνάντηση και λήψη ολοκληρωμένου ιστορικού από τον χειρουργό, συνάντηση με τον παθολόγο, επαναληπτικές συνεδρίες με το διαιτολόγο, ενδεχομένως και με τον ψυχολόγο, όπως και με προπονητή / εργοθεραπευτή / φυσιοθεραπευτή. Επίσης, απαραίτητη προεγχειρητικά είναι και η γαστροσκόπηση.
Τα παραπάνω βήματα προετοιμάζουν τον ασθενή για τη βαριατρική επέμβαση, η οποία αποτελεί το «κλειδί» για να μπορέσει να «ανοίξει» την πόρτα της νέας του ζωής. Η συμμετοχή και η προσπάθεια του ασθενούς είναι απαραίτητη για να στεφθεί με επιτυχία το εγχείρημα, το οποίο αποτελεί επένδυση ζωής που θα συμβάλλει στην αναβάθμιση της ψυχολογικής και σωματικής υγείας του.
Η φάση της αποκατάστασης μετά τη βαριατρική επέμβαση
Οι βαριατρικές και μεταβολικές επεμβάσεις πραγματοποιούνται πλέον λαπαροσκοπικά, δηλαδή με μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική, εξασφαλίζοντας γρήγορη ανάνηψη και επιστροφή στην καθημερινότητα.
Μόνο τις πρώτες ημέρες μετά την επέμβαση χορηγείται παρακεταμόλη για τον πόνο και σπανιότερα οπιοειδή. Επίσης, είναι απαραίτητα τα συμπληρώματα (σίδηρος, βιταμίνη Β12, ασβέστιο, βιταμίνη D και μια πολυβιταμίνη) έτσι ώστε να αποφευχθούν τυχόν ελλείψεις.
Η παρακολούθηση του ασθενούς και οι αιμοληψίες επιβάλλονται και είναι πιο τακτικές κατά το πρώτο έτος, ενώ έπειτα πραγματοποιούνται μια φορά ετησίως, για να διαπιστωθεί ότι ο ασθενής παραμένει σε καλό δρόμο. Περιστασιακά μπορεί να εμφανιστεί δυσφαγία, η οποία όμως είναι παροδική και εξαρτάται από τις διατροφικές συνήθειες.
Πρέπει να σημειωθεί ότι τυχόν χειρουργικές επιπλοκές εμφανίζονται σπανίως, ιδίως εάν ο ασθενής έχει εμπιστευθεί τον εαυτό του σε έμπειρο χειρουργό.
Ένα άλλο βασικό κομμάτι της μετεγχειρητικής αποκατάστασης είναι η υιοθέτηση ενός συγκεκριμένου διαιτολογίου για 3 εβδομάδες. Ειδικότερα, την πρώτη εβδομάδα δίνονται συστάσεις για δίαιτα με υγρά, τη δεύτερη και τρίτη εβδομάδα καταναλώνεται πολτοποιημένη τροφή και από την τέταρτη εβδομάδα ο ασθενής μπορεί να αρχίσει κανονικά την κατανάλωση τροφών, τις οποίες καλό είναι να μασάει πολύ καλά.
Σε καθημερινή βάση ο ασθενής χρειάζεται να καταναλώνει 5-6 γεύματα, μετρίου μεγέθους αλλά πλούσια σε διατροφική αξία. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η σωματική άσκηση σε αυξανόμενους ρυθμούς παράλληλα με την απώλεια βάρους.
Η αξία της βαριατρικής χειρουργικής
Η βαριατρική χειρουργική είναι αποτέλεσμα της ερευνητικής και χειρουργικής δραστηριότητας και αποτέλεσε επανάσταση στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας εκτοπίζοντας επεμβάσεις όπως όπως η εντερο-εντερική παράκαμψη στο λεπτό έντερο και ο γαστρικός δακτύλιος οι οποίες σήμερα έχουν εκλείψει καθότι θεωρούνται παρωχημένες.
Οι νέες μέθοδοι που υπάρχουν σήμερα στο προσκήνιο εμφανίζουν σπανίως επιπλοκές και διασφαλίζουν καλύτερα αποτελέσματα και ποιότητα ζωής.
Η έρευνα στη βαριατρική και μεταβολική χειρουργική συνεχίζεται ταυτόχρονα με την εξέλιξη στις διάφορες φαρμακευτικές αγωγές οι οποίες έχουν επικουρικό ρόλο στις καινούργιες μεθόδους.
Η βαριατρική μας ομάδα, τηρώντας τα διεθνή πρωτόκολλα, επιλέγει την κατάλληλη βαριατρική επέμβαση για κάθε ασθενή, ανάλογα με την ανατομία και τις διατροφικές του συνήθειες, μεγιστοποιώντας έτσι τα αποτελέσματα και τα οφέλη.
Σήμερα, κάθε άνθρωπος μπορεί να απαλλαγεί από τη νοσογόνο παχυσαρκία, αρκεί να εμπιστευθεί έναν έμπειρο και κατάλληλα εκπαιδευμένο χειρουργό, ώστε τελικά να ανακτήσει την αυτοπεποίθησή του, την αισιοδοξία του και να μπορεί να απολαύσει τη ζωή του.
Ο Θάνος Κακουλίδης έχει διενεργήσει περισσότερες από 3.000 επεμβάσεις βαριατρικής (γαστρικό μανίκι και γαστρικό bypass), έχοντας ειδικευθεί από το 2006 στη βαριατρική και λαπαροσκοπική χειρουργική δίπλα στον Dr. Dag Arvidsson, τον καινοτόμο χειρουργό που εισήγαγε και εξέλιξε τη λαπαροσκοπική τεχνική στη Σκανδιναβία. Ήδη από το 2006, μαζί με τον Dr. Arvidsson, ήταν οι πρώτοι που εφήρμοσαν με μεγάλη επιτυχία την επέμβαση γαστρικό μανίκι (sleeve gastrectomy, ή επιμήκης γαστρεκτομή) στη Σκανδιναβία, καθώς επίσης και βαριατρικές επεμβάσεις για Δείκτη Μάζας Σώματος 30-35 (νοσογόνος παχυσαρκία τύπου Ι).
Θάνος Κακουλίδης, M.D., Med. Lic.
Χειρουργός ειδικευθείς στη Βαριατρική & Λαπαροσκοπική Χειρουργική
Υγεία
Πώς να ξεκινήσετε ένα νέο πρόγραμμα άσκησης
Τα Curves προτείνουν:
Πώς να ξεκινήσετε ένα νέο πρόγραμμα άσκησης
Όταν πρόκειται να κάνετε ένα πρόγραμμα άσκησης να δουλέψει για εσάς, το κλειδί είναι η συνέπεια.
Πρέπει να επιλέξετε μια ρουτίνα γυμναστικής και ένα πρόγραμμα που μπορείτε να τηρήσετε
μακροπρόθεσμα. Θα χρειαστεί να κάνετε αλλαγές στον τρέχοντα τρόπο ζωής σας για να διασφαλίσετε ότι θα παραμείνετε συνεπείς στην άσκηση και το πρόγραμμα υγιεινής διατροφής σας. Αλλαγές σαν αυτές μπορεί να φαίνονται τρομακτικές—ειδικά αν είστε πολυάσχολη μητέρα με ήδη σφιχτό πρόγραμμα. Όμως, τα αποτελέσματα θα αξίζουν τον κόπο. Υπάρχουν τόσα πολλά σωματικά και ψυχικά οφέλη από την άσκηση που θα αρχίσετε να τα παρατηρείτε σχεδόν αμέσως. Με τα οφέλη της άσκησης κατά νου, εδώ είναι μερικοί τρόποι για να ενσωματώσετε μια νέα προπόνηση για ολόκληρο του σώμα στην εβδομαδιαία ρουτίνα σας.
Προγραμματίστε το ημερολόγιό σας
Κλείστε ραντεβού με τον εαυτό σας για να ολοκληρώσετε τη νέα σας ρουτίνα άσκησης και τις
προπονήσεις τουλάχιστον μία εβδομάδα νωρίτερα. Κλείνοντας τον εαυτό σας για 30 λεπτά προπόνησης
ολόκληρου του σώματος (σαν να είχατε ένα ραντεβού που δεν μπορείτε να ακυρώσετε) θα σας βοηθήσει να κάνετε αυτή τη νέα ρουτίνα συνήθεια γρήγορα. Αυτός είναι ο λόγος που τα Curves είναι ιδανικά για πολυάσχολες γυναίκες – οι προπονήσεις μας για ολόκληρο το σώμα διαρκούν μόλις 30 λεπτά και γυμνάζουν όλες τις κύριες μυϊκές ομάδες. Βρείτε ένα Curves κοντά στο σπίτι ή τη δουλειά σας για να κάνετε τις προπονήσεις πιο βολικές για εσάς.
Αποκτήστε τον κατάλληλο εξοπλισμό
Όταν ξεκινάτε ένα νέο πρόγραμμα άσκησης, είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι δεν δημιουργείτε
συνθήκες για τραυματισμούς και πόνο. Ακόμα και απλά πράγματα όπως το να φοράτε το λάθος είδος
αθλητικών παπουτσιών ή να επιλέγετε ρούχα που είναι πολύ στενά μπορεί να κάνουν δύσκολη την
προπόνηση και να σας εμποδίσουν να απολαύσετε τα οφέλη της άσκησης. Για να προστατευτείτε,
αφιερώστε χρόνο για να αγοράσετε τα σωστά είδη παπουτσιών, αθλητικών ρούχων και οποιωνδήποτε
αξεσουάρ χρειάζεστε για να κάνετε την προπόνηση ολόκληρου του σώματος με καλή υποστήριξη και
σωστή τεχνική.
Θέστε ρεαλιστικούς στόχους
Να είστε ρεαλίστριες σχετικά με το πόσο βάρος θέλετε να χάσετε, τι νούμερο ρούχα θέλετε να φοράτε ή
το επίπεδο ενέργειας που θέλετε να έχετε με αυτή τη νέα ρουτίνα προπόνησης ολόκληρου του σώματος. Ξεκινήστε αργά και παρακολουθήστε τα αποτελέσματά σας. Εάν νομίζετε ότι μπορείτε να πιέσετε περισσότερο τον εαυτό σας μετά από μερικές εβδομάδες, αυξήστε την ένταση της προπόνησης και συνεχίστε να γυμνάζεστε σύμφωνα με το πρόγραμμά σας. Η θέσπιση στόχων που είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα μπορεί να είναι απογοητευτική, οπότε θέστε μικρούς, εφικτούς στόχους και
προχωρήστε από εκεί.
Προγραμματίστε ημέρα ξεκούρασης
Αποφύγετε την εξάντληση από την προπόνηση όταν ξεκινάτε μια νέα προπόνηση ολόκληρου του
σώματος δίνοντας στον εαυτό σας αρκετό χρόνο για ξεκούραση. Αν το σώμα και το μυαλό σας δεν έχουν
την ευκαιρία να ξεκουραστούν και να ανακάμψουν από τη νέα ρουτίνα, όχι μόνο δεν θα αποκομίσετε τα
μέγιστα σωματικά και ψυχικά οφέλη της άσκησης, αλλά μπορεί να τραυματιστείτε. Αναγνωρίστε τα όριά
σας και προγραμματίστε το να γυμνάζεστε μόνο 3 μέρες την εβδομάδα αν μόλις ξεκινάτε. Αν είστε ήδη
πολύ δραστήριες, προγραμματίστε τουλάχιστον μία ολόκληρη ημέρα ξεκούρασης ώστε το σώμα σας να
μπορέσει να αναρρώσει.
Ακολουθήστε ένα υγιεινό πρόγραμμα διατροφής
Φροντίστε να τρώτε μια ποικιλία υγιεινών, ενεργειακών τροφών που υποστηρίζουν τη ρουτίνα
προπόνησής σας. Η μείωση υπερβολικών θερμίδων μπορεί να είναι επικίνδυνη και ίσως εμποδίσει να
αποκομίσετε τα μέγιστα από τις προπονήσεις ολόκληρου του σώματος. Σκεφτείτε να ρωτήσετε τον
προπονητή σας για το Πρόγραμμα Διατροφής Curves για να βεβαιωθείτε ότι η διατροφή σας υποστηρίζει τους νέους στόχους σας. Η προπόνηση γυναικών στα Curves είναι βολική, συνδυάζοντας ενδυνάμωση, καρδιοαναπνευστική άσκηση και διατάσεις – όλα μέσα σε μόλις 30 λεπτά – για να ενδυναμώσει ολόκληρο το σώμα σας. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα Curves και τις ολοκληρωμένες προπονήσεις που παρέχει ο Κύκλος των Curves επισκεφθείτε το Γιατί Curves .
Υγεία
Όλη η αλήθεια για τα ωάρια : Μύθοι και πραγματικότητα
Ο Γιάννης Πράπας, MD-PhD, καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας ΑΠΘ, μας εξηγεί πώς το μεγαλύτερο κύτταρο στο σώμα μας και το μόνο που μπορεί να γίνει ορατό χωρίς μικροσκόπιο , το ωάριο, είναι απαραίτητο για την αρχή μιας νέας ζωής.
Το ωάριο είναι ένα από τα πολυτιμότερα κύτταρα του γυναικείου οργανισμού και
βρίσκεται στην ωοθήκη από τη στιγμή της δημιουργίας του, κατά την εμβρυική ζωή
της γυναίκας, μέχρι την ημέρα της ωοθυλακιορρηξίας ή της ατρησίας (καταστροφής)
του. Δυστυχώς, οι γνώσεις των γυναικών για τις ωοθήκες τους και τα ωάρια ιστορικά
ήταν και παραμένουν περιορισμένες και προέρχονταν από τις προφορικές συζητήσεις
με τις μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκες, δεδομένου ότι το μάθημα της σεξουαλικής
διαπαιδαγώγησης ήταν ταμπού και απουσίαζε παντελώς από τη διδακτέα ύλη του
σχολείου.
Η δημιουργία των ωαρίων
Τα ωάρια στις γυναίκες δημιουργούνται όταν είναι στην κοιλιά της μητέρας τους (3ος
-7ος μήνας κύησης). Την περίοδο αυτή δημιουργούνται 5-7 εκατομμύρια ωάρια. Στη
συνέχεια, ο οργανισμός σταδιακά απορρίπτει αυτά που δε θεωρεί καλής ποιότητας,
ώστε την ημέρα της γέννησής τους οι γυναίκες να έχουν στις ωοθήκες (θήκες αυγών)
τους περίπου 1 εκατομμύριο ωάρια. Έκτοτε, και σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, οι
γυναίκες δεν μπορούν να δημιουργήσουν καινούρια ωάρια, ενώ σταθερά
καταναλώνουν κάθε μήνα περίπου 1.000. Από αυτά τα 1.000 ωάρια, στη διάρκεια της
αναπαραγωγικής ηλικίας μπορεί να ωριμάσουν και να δώσουν εγκυμοσύνη μόνο 1-2
σε κάθε κύκλο. Όλα τα υπόλοιπα υφίστανται ατρησία και εκφυλίζονται. Η διαδικασία
αυτή είναι μη αναστρέψιμη και γενετικά προκαθορισμένη από γονίδιο που βρίσκεται
στο χρωμόσωμα Χ. Έτσι, την ημέρα της εμμηναρχής (όταν αρχίζει η περίοδος) στις
ωοθήκες των γυναικών έχουν μείνει περίπου 450 χιλιάδες ωάρια τα οποία θα
καταναλωθούν σε 450 εμμηνορρυσιακούς κύκλους. Η μόνη περίοδος που εικάζεται
ότι δεν καταναλώνονται μαζικά ωάρια είναι η περίοδος της εγκυμοσύνης. Από τα
παραπάνω δεδομένα γίνεται αντιληπτό, ότι η αναπαραγωγική ηλικία της γυναίκας
διαρκεί μέχρι τα 43 χρόνια της, ενώ για κάθε προηγηθείσα τελειόμηνη κύηση κερδίζει
έναν επιπλέον χρόνο γονιμότητας. Έτσι, στο βιβλίο Guiness αναφέρεται μία Ινδιάνα
που έμεινε έγκυος στην ηλικία των 64 χρόνων, πλην, όμως, είχε ήδη γεννήσει 29
παιδιά. Ωάρια στην ωοθήκη (1.000-2.000) μπορεί να υπάρχουν και στη διάρκεια της
εμμηνόπαυσης, όμως δεν είναι λειτουργικά, είναι κακής ποιότητας και δεν απαντούν
στις ορμόνες.
Υπάρχει πάντα δυνατότητα θεραπευτικής υποβοήθησης
Το ωάριο είναι από τα μεγαλύτερα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού,
δημιουργείται στην εμβρυική ηλικία και αποθηκεύεται στην ωοθήκη σε άωρη μορφή
μέχρι τη στιγμή της έναρξης ωρίμανσης και κατανάλωσης που καθορίζεται από τις
ορμόνες του εγκεφάλου. Η δημιουργία όλων των ωαρίων πριν από τη γέννηση και η
αποθήκευσή τους στην ωοθήκη προσφέρουν το πλεονέκτημα πως οτιδήποτε συμβεί
στη ζωή της γυναίκας (ασθένειες, φυσικά φαινόμενα κ.λπ.), πλην χειρουργικής
επέμβασης, τα ωάρια δεν επηρεάζονται και υπάρχει δυνατότητα θεραπευτικής υποβοήθησης σε περίπτωση προβλήματος. Αντίθετα, το μειονέκτημα είναι ότι όταν
αυτά καταναλωθούν, δεν υπάρχει καμία δυνατότητα δημιουργίας νέων.
Πότε αρχίζει να μειώνεται η ποιότητα των ωαρίων
Αναμφισβήτητα, η ηλικία δείχνει την ποιότητα των ωαρίων. Όσο μεγαλύτερη η
ηλικία τόσο αυξάνει το ποσοστό κακής ποιότητας των ωαρίων που υπάρχουν στις
ωοθήκες. Για παράδειγμα αναφέρεται ότι, εάν μία ωοθήκη έχει 100 ωάρια και η
ηλικία της γυναίκας είναι 27 ετών (pick γονιμότητας), τότε θεωρούμε ότι τα 70 από
αυτά (δηλαδή το 70%) είναι καλής ποιότητας. Αντίθετα, στα 100 ωάρια γυναίκας
ηλικίας 40 ετών, το ποσοστό καλής ποιότητας πέφτει στο 20%-30%. Η ποσοστιαία
πτώση της ποιότητας των ωαρίων αρχίζει ελαφρά από την ηλικία των 30 χρόνων,
επιδεινώνεται μετά τα 35 και είναι απότομη μετά τα 40.
Που οφείλεται η μείωση της ποιότητας των ωαρίων
«Δύο είναι οι επικρατέστερες θεωρίες γι’ αυτό» εξηγεί ο καθηγητής μαιευτικής-
γυναικολογίας ΑΠΘ Γιάννης Πράπας, MD-PhD και συνεχίζει: Η πρώτη θεωρεί ότι τα
προβληματικά ωάρια είναι από τη γέννησή τους προβληματικά, ωριμάζουν πιο
δύσκολα, γενετικά είναι αμφίβολης ικανότητας (αποβολές) και ο οργανισμός δεν τα
χρησιμοποιεί, επειδή αρχικά προτιμά τα καλής ποιότητας, τα οποία ωριμάζουν πιο
εύκολα, με μικρότερες δόσεις ορμονών και είναι γενετικά ασφαλή. Η άλλη άποψη
αφορά στο ότι με την πάροδο του χρόνου ο μεταβολισμός των κυττάρων που θρέφουν
τα ωάρια (κοκκώδη κύτταρα, κύτταρα διαφανούς ζώνης κ.λπ.) αλλοιώνεται αρνητικά
και σε συνδυασμό με τις επίκτητες μεταλλάξεις που συμβαίνουν de facto στη ζωή του
ανθρώπου οδηγεί στην πτώση της ποιότητα των ωαρίων.»
Οι παράγοντες μέτρησης
Ο κανόνας της διερεύνησης θεωρεί ότι η ορμόνη AMH (Antimullerian Hormone),
που ελέγχεται στο αίμα μας, δείχνει την ποσότητα των ωαρίων που υπάρχουν στις
ωοθήκες, ενώ η ηλικία της γυναίκας μας δείχνει την ποιότητά τους
Οι κανόνες της γονιμότητας
Χρονικά η πιθανότητα επίτευξης εγκυμοσύνης εξαρτάται από την ημέρα της
ωοθυλακιορρηξίας και τη συνύπαρξη σπερματοζωαρίων εντός των σαλπίγγων. Το
ωάριο από τη στιγμή της ωοθυλακιορρηξίας και την είσοδό του στη σάλπιγγα είναι
διαθέσιμο προς γονιμοποίηση από το σπερματοζωάριο. Η διαθεσιμότητα αυτή
διαρκεί περίπου 6-8 ώρες και στη συνέχεια κλείνει τις πύλες εισόδου. Αντίθετα, το
σπερματοζωάριο διατηρεί τη γονιμοποιητική του ικανότητα μέχρι 96 ώρες. Κατά
συνέπεια, όπως και στη ζωή, το σπερματοζωάριο είναι αυτό που περιμένει για πολλές
ώρες σε “επιφυλακή’’, ώστε να διεισδύσει εντός του ωαρίου. Έτσι, σε όλες τις
μεθόδους γονιμοποίησης (σεξουαλική επαφή, σπερματέγχυση, εξωσωματική
γονιμοποίηση) το 6ωρο διαθεσιμότητας του ωαρίου πρέπει να λαμβάνεται υπόψη.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, ο κανόνας της συχνότητας σεξουαλικών επαφών για
την επίτευξη εγκυμοσύνης είναι από τη 10η έως την 20ή ημέρα του κύκλου, μία
επαφή ανά τριήμερο. Με τον τρόπο αυτόν, είμαστε σίγουροι ότι όταν εμφανιστεί η
διαθεσιμότητα του ωαρίου, θα υπάρχουν κινητά σπερματοζωάρια στη σάλπιγγα ικανά να
γονιμοποιήσουν το πιθανά καλό ωάριο.
Σε ποια ηλικία πρέπει να καταψύχονται τα ωάρια;
Η κατάψυξη ωαρίων θεωρείται πλέον επέμβαση ρουτίνας, ενώ η κατάψυξη
ωοθηκικού ιστού είναι μέθοδος σε ερευνητική φάση. Βάσει της ελληνικής
νομοθεσίας η διατήρηση και χρήση των κατεψυγμένων ωαρίων επιτρέπεται μέχρι την
ηλικία των 54 χρόνων. Έτσι, με τη μέθοδο της κατάψυξης των ωαρίων υπάρχει η
δυνατότητα τεκνοποίησης μέχρι αυτή την ηλικία, δεδομένου ότι η δυνατότητα της
μήτρας να κυοφορήσει δεν επηρεάζεται από την ηλικία της γυναίκας.
Για την κατάψυξη των ωαρίων η καλύτερη περίοδος είναι η ηλικία κάτω των
35 ετών και η γυναίκα πρέπει να υποβληθεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση για τη
λήψη τους. Τα ωάρια που συλλέγονται υποβάλλονται σε ειδική επεξεργασία
κατάψυξης, η οποία ονομάζεται υαλοποίηση (vitrification). Η μέθοδος αυτή που
άρχισε να εφαρμόζεται στην Ελλάδα από τις αρχές του 2004, από την ομάδα του
Κέντρου Εξωσωματικής Γονιμοποίησης IAKENTRO, έχει το προτέρημα ότι η
επιβίωση των καταψυχθέντων ωαρίων κατά την απόψυξη ξεπερνά το 96%, ενώ τα
ποσοστά επίτευξης εγκυμοσύνης είναι παρόμοια με τα αντίστοιχα των φρέσκων
ωαρίων, μας εξηγεί ο καθηγητής μαιευτικής-γυναικολογίας ΑΠΘ Γιάννης Πράπας,
MD-PhD.
Αυξημένες οι πιθανότητες για επίτευξη της εγκυμοσύνης
Από τα στατιστικά μας, και αντίστοιχα άλλων μεγάλων κέντρων της Ευρώπης και
της Αμερικής, φαίνεται ότι μία γυναίκα μέχρι 35 ετών εάν συλλέξει με τη μέθοδο της
εξωσωματικής και καταψύξει 18-20 ωάρια, έχει πιθανότητες μελλοντικής επίτευξης
εγκυμοσύνης 75%-80%, που είναι αντίστοιχες με ό,τι συμβαίνει στη φύση. Ο αριθμός
αυτός των ωαρίων μπορεί να επιτευχθεί με μία προσπάθεια εξωσωματικής
γονιμοποίησης ή σε ορισμένες περιπτώσεις με δύο. Δεν υπάρχουν πολλά δεδομένα
για γυναίκες που κάνουν κατάψυξη σε ηλικίες μεγαλύτερες των 35 ετών, πλην όμως,
τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά σε όσες κάνουν κατάψυξη ωαρίων σε ηλικία
άνω των 40 ετών, λέει ο Καθηγητής.
Βάσει των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών των τελευταίων ετών, όσες δεν έχουν
αποκτήσει παιδί μέχρι την ηλικία των 32 ετών θα πρέπει να αρχίσουν να σκέφτονται
σοβαρά την κατάψυξη ωαρίων, ώστε να διατηρήσουν ακέραιες τις πιθανότητες
επίτευξης εγκυμοσύνης. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο που Εταιρείες-κολοσσοί (Amazon
και Google) προσφέρουν ως bonus δωρεάν στις υπαλλήλους τους 2-3 κύκλους
εξωσωματικής γονιμοποίησης για κατάψυξη των ωαρίων τους.
Ιωάννης Πράπας Καθηγητής Γυναικολογίας και Μαιευτικής ΑΠΘ
-
Videos
Πέγκυ Μουζάκη | 3 Βήματα που μπορείς να κάνεις όταν νιώθεις οτι είσαι έτοιμη/ος να “εκραγείς”!
-
Videos
Η ιστορία του BusinessWoman
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
Οι startup που “μαγνητίζουν” | Στεφανία Φράρου
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
Παναγιώτα Μαθιουδάκη | Ανακαλύπτοντας την ομορφιά…
-
Videos
Πέγκυ Μουζάκη | Επικοινωνία και Συγκρούσεις με Αποδοχή, Κατανόηση και Σεβασμό
-
Videos
Πέγκυ Μουζάκη | 5 Αλήθειες για να επικοινωνήσουμε με κάποιον άνθρωπο
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
Οι startup που “μαγνητίζουν” | Μαριλένα Πατέρα
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
Οι startup που “μαγνητίζουν” | Μαρίνα Προκοϊωσήφη