Ψυχολογία

Κατάθλιψη και Παχυσαρκία

Γνωρίζουμε οι περισσότεροι πόσο επιβαρυντική είναι η κατάθλιψη στην ψυχική μας υγεία και συμπτώματα όπως η απώλεια ενδιαφέροντος για πρότερες ευχάριστες ενασχολήσεις, η θλίψη, η ευερεθιστότητα και ο διαρκής εκνευρισμός, η δυσφορία ή και η κακή εικόνα εαυτού, η απαισιοδοξία για το μέλλον, η δυσκολία συγκέντρωσης της σκέψης και της προσοχής, οι διαταραχές του ύπνου ή και της διατροφής, ο πονοκέφαλος, είναι κάποια από αυτά που παρουσιάζονται συχνότερα. Μάλιστα, οι διατροφικές διαταραχές και κυρίως η βουλιμία αλλά και η υπερφαγία, καθρεφτίζουν μία διαταραγμένη συμπεριφορά στις διατροφικές μας συνήθειες, όπου συχνά οδηγούν στην εκδήλωση παχυσαρκίας. Όσοι έχουν ασχοληθεί επίσης λίγο περισσότερο με το θέμα αυτό, αναγνωρίζουν πως η θλίψη, η απαισιοδοξία και η απόγνωση μαζί με την έλλειψη ενδιαφέροντος, κρύβονται αρκετές φορές πίσω από την αύξηση του βάρους.

Πολλές φορές τρώμε χωρίς να πεινάμε πραγματικά…

Πόσες φορές έχει τύχει να μην νιώθετε καλά ψυχολογικά και να καταλήγετε μπροστά στο ψυγείο ή κρατώντας ένα πιάτο με φαγητό ή γλυκά ή και τα δύο πολλές φορές, σαν να πρόκειται αυτό το πιάτο να σας δώσει πίσω την χαμένη χαρά και απόλαυση; Είναι γεγονός πως όταν η ψυχολογία μας δεν είναι σε καλή κατάσταση, χάνουμε χαρούμενες στιγμές που προσπαθούμε να τις αναπληρώσουμε μέσα από την απόλαυση που το φαγητό μας δίνει. Και ναι, πράγματι, το φαγητό εκτός από την ωραία του γεύση, μας δίνει την ευχαρίστηση που έχουμε ανάγκη εκείνη τη στιγμή, την ικανοποίηση που αναζητάμε με λάθος όμως τρόπους, μέσα από την ικανοποίηση που παίρνουν οι γευστικοί μας κάλυκες! Πολλές φορές μάλιστα, τρώμε χωρίς να πεινάμε πραγματικά, απλά έχουμε την ανάγκη μιας προσωρινής ευχαρίστησης και διαφυγής από μία στρεσογόνα ή δύσκολη συναισθηματικά κατάσταση, σαν να «ξεχνάμε» τα προβλήματά μας όταν τρώμε και τη μιζέρια που βιώνουμε. Πρόκειται για την παγίδα της συναισθηματικής πείνας, όπου μπερδεύουμε την συναισθηματική με τη βιολογική μας ανάγκη, «σαν να» θέλουμε να ικανοποιήσουμε την πείνα των συναισθημάτων μας…

Δυστυχώς όμως, το συναισθηματικό αυτό κενό «δεν γεμίζει», εξακολουθεί να υπάρχει και μάλιστα χειροτερεύει καθώς η δυσφορία από την ποσότητα του φαγητού που βαραίνει το στομάχι μας, έρχεται να προσθέσει ακόμα περισσότερη δυσφορία αλλά και θυμό με τον εαυτό μας που «ωραία, φάγαμε και τι καταλάβαμε τώρα;» Η ευφορία που το φαγητό προσφέρει την ώρα που το τρώμε, είναι προσωρινή και ενισχύει τη κακή ψυχολογία εφόσον επιλέξαμε έναν λάθος τρόπο αντιμετώπισης.

Ο φαύλος κύκλος της συναισθηματικής πείνας;

Συνήθως ένα αρνητικό γεγονός μπορεί να πυροδοτήσει την αιφνίδια και άμεση λήψη τροφής, πχ. ένας καυγάς με το σύντροφο, η επίπληξη στον εργασιακό χώρο, ένα δυσάρεστο γεγονός που προκαλεί πίκρα μπορεί να μας οδηγήσουν στην κατανάλωση γλυκού, ώστε να εξισορροπήσουμε την «ψυχική πικρία» μας. Αφού όμως έχουμε καταναλώσει τις …γλυκές θερμίδες, έχοντας υποκύψει στην παρόρμηση αυτή, οι ενοχές κάνουν την εμφάνισή τους – κυρίως όταν θέλουμε να διατηρήσουμε τα βάρος μας που παρουσιάζει αυξομειώσεις ή είμαστε σε διατροφή. Ο θυμός επίσης μπορεί να κάνει την εμφάνισή του καθώς «θυμώνω με τον εαυτό μου που δεν μπόρεσα να τον ελέγξω, υποκύπτοντας άλλη μία φορά στην αδυναμία μου!» Μπαίνω λοιπόν σε ένα φαύλο κύκλο, όπου συναισθήματα όπως ενοχές, θυμός αλλά και δυσφορία, οδηγούν σε μία καταθλιπτική συμπεριφορά που κάποιες φορές ενδεχομένως να καταλήξει σε αυτοκριτική διάθεση. Με τη σειρά της, η κριτική αυτή φέρνει ακόμη πιο αρνητικά συναισθήματα, αίσθηση αδυναμίας ως προς τον αυτοέλεγχο, καταλήγοντας σε μία αυτοτιμωρητική επίσης συμπεριφορά, όπου αρχίζει και παίρνει και άλλες διαστάσεις μέσα από την παραμέληση της εξωτερικής εμφάνισης, όπου δεν υπάρχει η διάθεση της αυτοφροντίδας αλλά της παραίτησης… Η αμφιθυμία είναι κυρίαρχη σε αυτή τη φάση, όπου από τη μία θέλω να φροντίσω τον εαυτό μου και να έχω μία καλή εικόνα, από την άλλη όμως είναι δύσκολο να ξεφύγω από τον φαύλο κύκλο όπου οι ενοχές συνδέονται τελικά με την καταθλιπτικόμορφη αυτή διάθεση.

Αποτέλεσμα, η αμφιθυμία αυτή να αντιλαμβάνεται από εμάς τους ίδιους ως αποτυχία ελέγχου αλλά και ματαίωση ως προς την εικόνα εαυτού που επιθυμούμε. Καταλήγουμε να περνάμε έτσι απλά, από το ένα επεισόδιο υπερφαγίας στο επόμενο, «χαλώντας» τη σχέση με τον ίδιο μας τον εαυτό… Γιατί; Μα επειδή ακριβώς, η «συναισθηματική πείνα», η πείνα για αγάπη, αποδοχή, ενδιαφέρον, δεν μπορεί να «χορτάσει» μέσα από το φαγητό…

Ίσως φαίνεται απλή η λειτουργία και εύκολο να ξεφύγει κάποιος από τον φαύλο κύκλο του, δεν είναι όμως έτσι. Τα συναισθήματα που κυριαρχούν, όπως ο θυμός για παράδειγμα, ζητούν εκτόνωση μέσα από ένα νέο επεισόδιο υπερφαγίας…. Η καταθλιπτική σημειολογία μας ξαναβάζει στην κυκλική αυτή τροχιά, όπου η φτωχή επίγνωση εύκολα φέρνει και άλλο θυμό όπου δεν μπορούμε να ελέγξουμε το στόμα μας «χτίζοντας» αυτή την μη αποδεκτή εικόνα εαυτού.

«Θυμώνω με τον εαυτό μου που δεν μπορώ να ελέγξω τον εαυτό μου και ξεσπώ και πάλι με επεισόδια υπερφαγίας για να καταπολεμήσω αυτό το θυμό μου…» Ενδιάμεσα προστίθενται και τα καταθλιπτικόμορφα συναισθήματα επιδεινώνοντας την κατάσταση, κάνοντας ακόμα μεγαλύτερο το ψυχοσυναισθηματικό μου μπέρδεμα, που προσπαθώ να ξεμπερδέψω με ένα ψυχαναγκαστικό τρόπο κυρίως… Στο μυαλό μου αυτό που κυριαρχεί είναι πως πρέπει «άμεσα και γρήγορα» να αλλάξω το σώμα μου, να χάσω το ανεπιθύμητο βάρος, όπου το θεωρώ αιτία για «τα δεινά που μου συμβαίνουν…» Και όσο θεωρώ το βάρος και την απώλεια ελέγχου της διατροφής μου αιτία των δεινών, τόσο μεγαλώνει η καταθλιπτική χροιά ενώ και η καθημερινότητά μου σε αρκετούς τομείς αρχίζει και γίνεται δυσλειτουργική, για παράδειγμα, αποφεύγω τις κοινωνικές συναναστροφές επειδή ντρέπομαι για το «πως έγινα», η σεξουαλική ζωή δεν μου δίνει πλέον ικανοποίηση, όπου μπορεί και να μην έχω ερωτική επιθυμία καθώς δεν νιώθω άνετα με το σώμα μου, κλπ.

Οι παλιές συνήθειες, οι παλιές εγγραφές…

Όλοι μας έχουμε μάθει να λειτουργούμε και να συμπεριφερόμαστε με τρόπους που είτε έχουμε αντιγράψει από τα πολύ μικρά μας χρόνια μέσα από την συμπεριφορά των γονιών μας, είτε έχουμε «φτιάξει» στην πορεία της ζωής μας. Τρόπους που κάποτε μπορεί να μας βοηθούσαν και να ήτα ότι καλύτερο για να επιβιώσουμε, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως είναι και το καλύτερο στο σήμερα… Έτσι, οι παιδικές εγγραφές μας μπορεί να περιλαμβάνουν τις διατροφικές συνήθειες που «μάθαμε και αντιγράψαμε» από τους γονείς μας αλλά και τον συμβολισμό που το φαγητό λαμβάνει, όπως η χαρά, η απόλαυση, η ευχαρίστηση και φυσικά η επιβίωση, η εκπλήρωση των επιθυμιών τρίτων και η ανάγκη αποδοχής μας – «αν δεν φας όλο το φαΐ σου δεν με αγαπάς…, δεν είσαι καλό παιδί, …θα πεθάνεις…» Μπορεί επίσης το φαγητό να λειτουργεί ως αναπλήρωση σωματικών ή και ψυχοσυναισθηματικών αναγκών μέσα από τον καθησυχασμό για παράδειγμα όταν το βρέφος έκλαιγε, όπου η προσφορά του φαγητού ήταν «η λύση του προβλήματος». Αποτέλεσμα, να αντιλαμβάνεται τις ανάγκες του ως «πείνα» που μέσα από τη λήψη τροφής θα ικανοποιηθούν, αποτελώντας μάλιστα και ένδειξη φροντίδας ή και αυτοφροντίδας ως απάντηση σε πιθανό συναισθηματικό κενό…

Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως η ψυχολογία μας εύκολα συσχετίζει την λήψη τροφής με την «συναισθηματική τροφή» που οδηγεί σε παχυσαρκία και την καταθλιπτική σημειολογία. Βέβαια, δεν σημαίνει πως όλοι οι άνθρωποι που έχουν παραπάνω βάρος είναι καταθλιπτικοί, ούτε και πως όλοι οι καταθλιπτικοί είναι και παχύσαρκοι!

Ας κρατήσουμε πως η αναγνώριση των συναισθημάτων και των αναγκών μας – σωματικών και ψυχικών – είναι απαραίτητη ώστε μέσα από μία λίγο καλύτερη επίγνωση του εαυτού μας να μπορούμε να ικανοποιήσουμε την πραγματική μας ανάγκη, ώστε να μην μένουμε με μία διάθεση αρνητική, παρασέρνοντας την εικόνα εαυτού και την αυτοεκτίμησή μας επίσης…

Μαρίνα Μόσχα

Ψυχολογία

Είσαι Αληθινός ή Συμβατικός Γονιός;

Είσαι αληθινός ή συμβατικός γονιός?

Ανησυχώντας για την απειρία των παιδιών τους, που μπαίνουν στον κόσμο των ενηλίκων, οι γονείς γίνονται προστατευτικοί, μερικές φορές μάλιστα υπερπροστατευτικοί. Φοβούνται, επίσης, πράγμα απόλυτα φυσικό και κατανοητό, μήπως «χάσουν» τα παιδιά τους καθώς αυτά μεγαλώνουν. Αυτή η αναπτυσσόμενη ανεξαρτησία του παιδιού μπορεί να παρομοιαστεί με ένα διαστημόπλoιο, που πρέπει να βγει έξω από το πεδίο βαρύτητας της γης,προκειμένου να πραγματοποιήσει το ταξίδι του.Το παιδί πρέπει να απομακρυνθεί από το πεδίο επιρροής της μητέρας του,ώστε να μπορέσει να βρει το δικό του δρόμο.Ο έφηβος σ’αυτό το ταξίδι κάνει ένα βήμα πιο πέρα ξεφεύγοντας απ’την «τροχιά» της οικογένειας.

Kάποια στιγμή στη ζωή μας, το επιλέξαμε ή όχι, γίναμε γονείς. Κρατήσαμε ένα όμορφο πλασματάκι στα χέρια μας, που άλλαξε τη ζωή μας και μας έκανε να τη δούμε μέσα από μια νέα προοπτική.

Κάποιοι από μας καταλάβαμε ότι η ζωή μας δεν μπορεί να είναι πια ποτέ η ίδια. Κάποιοι άλλοι τρομοκρατηθήκαμε, όταν το καταλάβαμε αυτό και ψάξαμε απεγνωσμένα για εναλλακτικές λύσεις. Κάποιοι προσαρμοστήκαμε στις αλλαγές ,που φέρνει ένα νέο μέλος στην οικογένειά μας, αλλά κάποιοι αρνηθήκαμε να δεχτούμε την αλήθεια και την αλλαγή και χτίσαμε ένα ψεύτικο κόσμο για να την υπομείνουμε. Μερικοί από εμάς δέχτηκαν κάπως νομικιστικά και διδασκαλικά το ρόλο τους. Πίστεψαν δηλαδή, ότι το να είσαι γονιός σημαίνει ότι είσαι πάνω σε ένα θρόνο δικαστικό, εξουσιαστικό που αποφασίζεις εσύ για τα πάντα και τα παιδιά σου ως κατηγορούμενοι στο εδώλιο, απλά υπακούν. Πραγματικά δε γνωρίζω πώς δημιουργήσαμε αυτή την αντίληψη, αλλά γνωρίζω στα σίγουρα, ότι έχει πολλούς οπαδούς και βασιλεύει μέσα σε πολλά σπίτια. Οι γονείς αυτοί έχασαν το αληθινό τους πρόσωπο, έπαψαν να είναι αληθινοί. Φόρεσαν τη μάσκα του άμεμπτου κριτή, που πρέπει να ”κοντρολάρει” τα πάντα και να τα κρατά υπό την εξουσία του. Όλα αυτά από το φόβο μήπως χάσουν το γονεΐκό σεβασμό και την εξουσία πάνω στα παιδιά τους.

Αυτό όμως που αξίζει να θυμόμαστε είναι ότι ο άνθρωπος που φοβάται, ουσιαστικά αισθάνεται ανασφαλής και μη επαρκής. Δεν τα έχει βρεί πραγματικά με τον εαυτό του. Όποιος είναι σίγουρος για τον εαυτό του δεν αισθάνεται φόβο και ανασφάλεια. Δε φοβάται να είναι ο εαυτός του. Να είναι αληθινός.

Να σέβεται την ελευθερία του παιδιού του. Να σέβεται τις ιδιαιτερότητες και τα ταλέντα του. Να καταλαβαίνει τις αδυναμίες του και να μένει κοντά του υπομονετικά ως καλός προπονητής, να το εκπαιδεύει και να το δυναμώνει. Δεν ντρέπεται για το παιδί του γιατί δεν είναι σαν αυτόν. Γιατί υστερεί σ΄ αυτά, που ο ίδιος ο γονιός είναι δυνατός. Καταλαβαίνει την ιδιαιτερότητά του και το προτρέπει να είναι ο εαυτός του και να εκφράζεται ελεύθερα.

Αυτός ο γονιός δε ντρέπεται να παραδέχθεί τα λάθη τα δικά του μπροστά στο παιδί του και να ζητήσει συγγνώμη.

Έτσι διδάσκει στο παιδί του ότι στη ζωή μπορεί να κάνουμε λάθη, άλλα η συνειδητοποίηση των λαθών μας και η διόρθωσή τους βρίσκεται μέσα στη διαδικασία ωρίμανσης μας στη ζωή. Ο αληθινός γονιός επικοινωνεί ειλικρινά με το παιδί του .Ως καλός ακροατής το ακούει , το αφουγκράζεται ,ακόμα και αν οι χτύποι της καρδιάς του δεν ταιριάζουν τους δικούς του. Σέβεται τις επιλογές του παιδιού του, αν και ο ίδιος θα επέλεγε διαφορετικά. Ο αληθινός γονιός δεν χρησιμοποιεί το παιδί για το δικό του συμφέρον ή για τη δική του εγωΐστική ικανοποίηση. Γνωρίζει καλά ότι δεν είναι ιδιοκτησία του, απλά βρίσκεται κοντά του να το προετοιμάσει για την ενηλικίωση, δίνοντάς του απροΰπόθετα την αγάπη του. Αυτή την απροϋποθέτη αγάπη, που είναι το θεμέλιο για μια επιτυχημένη και ευτυχισμένη ζωή.

Δε χειραγωγεί το παιδί του, δε το ”δένει” συναισθηματικά κοντά του. Το ωθεί στη ανεξαρτητοποίησή του. Η αληθινή αγάπη στα παιδιά μας δεν έχει ίχνος συναισθηματικής εξάρτησης. Οι γονείς χαίρονται να τα βλέπουν να ανεξαρτοποιούνται λίγο λίγο και να οδηγούνται στην συναισθηματική ωριμότητα.

Τα παιδιά των γονέων, που τα ”δέσμευσαν” συναισθηματικά συνήθως γίνονται φοβισμένα και ανασφαλή. Δεν καταφέρνουν να δημιουργήσουν τη δική τους ανεξάρτητη προσωπικότητα. Δε βρίσκουν την ταυτότητά τους, βουλιάζουν μέσα στους φόβους και τις ανασφάλειες των γονέων τους.

Αγαπητοί μου ας αποφασίσουμε όλοι μας να γίνουμε αληθινοί γονείς. Να παλέψουμε με τους δικούς μας φόβους και τις ανασφάλειες και να γίνουμε ευχαριστημένοι με τον εαυτό μας. Ας αφήσουμε τα παιδιά μας να γίνουν ανεξάρτητα .Να χαίρονται την ελευθερία τους και να απολαμβάνουν τους καρπούς των επιλογών τους. Μη πιστεύετε, ότι θα τα χάσετε, όταν γίνουν ανεξάρτητα .

Μια μητέρα , που μεγάλωσε μόνη τα παιδιά της, μου έλεγε, ότι είχε το δίλημμα , αν θα έπρεπε να τα αφήσει να ανεξαρτοποιηθούν από αυτήν, μήπως και τα χάσει και μείνει μόνη της στη ζωή. Όμως νίκησε το φόβο και μεγάλωσε ανεξάρτητα παιδιά , όμως με αρχές και ήθος. Το αποτέλεσμα ήταν ότι όσο ελεύθερα και ανεξάρτητα γίνανε ,τόσο εκτίμησαν την ελευθερία, που τους πρόσφερε η μητέρα τους και με τη θέληση τους παραμένουν ”τριγύρω” της, απολαμβάνοντας συγχρόνως τις δικές τους ελεύθερες επιλογές.

Υγεία

Γυναικεία Κατάθλιψη

Προνόμιο γένους θηλυκού, αφού έχει στόχο τουλάχιστον μια στις οκτώ γυναίκες σε κάποια φάση της ζωής τους, δικαίωμα κάθε μίας από εμάς…να το ξεπεράσει.

Η κατάθλιψη είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονα συναισθήματα λύπης, απαισιοδοξίας, απελπισίας, ενοχής και απώλεια ενδιαφέροντος για τη ζωή. Αποτελεί μια από τις πιο συνηθισμένες ψυχικές ασθένειες της εποχής μας και μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας, φύλου, κοινωνικοοικονομικής κατάστασης ή εθνικότητας. Συχνά αποτελεί μια παροδική ατομική αντίδραση σε θλιβερά γεγονότα όπως ο θάνατος προσφιλούς προσώπου, το διαζύγιο ή μια επαγγελματική αποτυχία.

Γυναικεία κατάθλιψη VS ανδρικής

Η κατάθλιψη εμφανίζεται σε διπλάσιο ποσοστό στις γυναίκες από ότι στους άνδρες. Κατά τη διάρκεια της ζωής τους, περίπου 20% των γυναικών και 10% των ανδρών θα εμφανίσουν κατάθλιψη. Οι γυναίκες θεωρούνται ομάδα υψηλού κινδύνου λόγω των ορμονικών αλλαγών κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου, της εγκυμοσύνης και της εμμηνόπαυσης. Άλλοι παράγοντες που ευνοούν την εκδήλωση της κατάθλιψης στις γυναίκες είναι το εργασιακό στρες, οι οικογενειακές υποχρεώσεις και οι κοινωνικοί ρόλοι. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ανύπαντρες μητέρες έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να εμφανίζουν κατάθλιψη. Η νόσος μπορεί να αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή (αντικαταθλιπτικά φάρμακα), ψυχοθεραπεία ή συνδυασμό των δύο μεθόδων. Η κατάθλιψη θεραπεύεται, αρκεί να ζητήσει ο ασθενής βοήθεια. Σημαντικό ρόλο παίζει και η συναισθηματική υποστήριξη της γυναίκας από τα οικεία της πρόσωπα. Η καταθλιπτική γυναίκα πρέπει να αντιμετωπίζεται με κατανόηση και να περιβάλλεται με αγάπη.

Όταν μιλούν οι αριθμοί

Μία στις οκτώ γυναίκες θα πάθει κατάθλιψη σε κάποια φάση της ζωής της.
Η κατάθλιψη εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες ηλικίας 25-44 ετών.
Τα κορίτσια ηλικίας 14-18 ετών εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης από τα αγόρια ίδιας ηλικίας.
Το 20-50% των γυναικών εμφανίζουν προεμμηνορυσιακό σύνδρομο (χαρακτηρίζεται από εκνευρισμό, θλίψη και θυμό πριν την εμφάνιση της εμμήνου ρύσεως).
Το 10-15% των νέων μητέρων παθαίνουν επιλόχεια κατάθλιψη, που συνήθως συμβαίνει στον πρώτο χρόνο από τη γέννηση του παιδιού.
Μια στις πέντε εγκυμονούσες γυναίκες πάσχει από κατάθλιψη.

Παράγοντες Κινδύνου

Ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό διαταραχών της διάθεσης
Απώλεια γονέα πριν από την ηλικία των 10 ετών
Ιστορικό σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία
Χρήση αντισυλληπτικών χαπιών με μεγάλη περιεκτικότητα σε προγεστερόνη
Στρεσσογόνοι ψυχολογικοί παράγοντες (π.χ. ανεργία)
Απώλεια υποστηρικτικού κοινωνικού συστήματος
Χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών ή αλκοόλ

Συμπτώματα κατάθλιψης

Αισθήματα λύπης, απελπισίας ή ψυχικού κενού
Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης για δραστηριότητες που πριν μας διασκέδαζαν (συμπεριλαμβανομένου του σεξ)
Αισθήματα ενοχής ή αναξιότητας
Αυτοκτονικές σκέψεις
Διαταραχές του ύπνου (αϋπνία ή υπερυπνία)
Διαταραχές της όρεξης και του σωματικού βάρους (ανορεξία ή βουλιμία)
Μειωμένη ενέργεια και συνεχές αίσθημα κόπωσης
Βραδύτητα σκέψης
Δυσκολίες συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων
Αίσθημα ανησυχίας, εκνευρισμού ή υπερβολικό κλάμα
Σωματικά ενοχλήματα και πόνοι που δεν υποχωρούν παρά την ιατρική αγωγή

ΟΔΗΓΙΕΣ

Δεν απομακρυνόμαστε από τους συγγενείς, τους φίλους και τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Δεν παίρνουμε σοβαρές αποφάσεις ζωής όταν βρισκόμαστε σε καταθλιπτική φάση.
Δεν κατηγορούμε τον εαυτό μας για ότι μας συμβαίνει.
Είμαστε υπομονετικοί και ενθαρρύνουμε τον εαυτό μας.
Βάζουμε μικρούς και εύκολα πραγματοποιήσιμους στόχους.
Τρώμε υγιεινά και ισορροπημένα γεύματα.
Κοιμόμαστε αρκετά.
Αναπτύσσουμε καινούργια ενδιαφέροντα (π.χ. γυμναστική, χορός).
Χρησιμοποιούμε τεχνικές χαλάρωσης για μείωση του άγχους.

Νίκη Μπάτου Ι Γενική Ιατρός

Οικογένεια

Πώς να αναπτύξετε τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών σας

Πολύς λόγος γίνεται σήμερα για τη μεγάλη σημασία της Συναισθηματικής Νοημοσύνης
στην ευτυχία μας, στην προσωπική, οικογενειακή και επαγγελματική μας ζωή.
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Goleman, o οποίος πρόβαλε τον όρο και την αξία της
συναισθηματικής νοημοσύνης στη ζωή μας, ο ορισμός της είναι: ‘’To πλέγμα των ανθρωπίνων
ιδιοτήτων πάνω στο οποίο μπορεί ν’ υφανθεί μια ολοκληρωμένη ανθρώπινη προσωπικότητα. Είναι
μαζί υπομονή, επιμονή, δυνατότητα προσαρμογής, έλεγχος παρορμήσεων, αισιοδοξία, ελπίδα.
Συναισθηματική Νοημοσύνη σημαίνει να βρίσκεις κίνητρα για τον εαυτό σου, ν ’αντέχεις
στις απογοητεύσεις, να ελέγχεις την παρόρμηση, να χαλιναγωγείς την ανυπομονησία σου, να
ρυθμίζεις σωστά τη διάθεση σου και να εμποδίζεις την απογοήτευση να καταπνίγει την ικανότητά
σου για σκέψη.’’

Ο Συναισθηματικά Νοήμων άνθρωπος έχει τέσσερεις (4) δεξιότητες:

Αυτεπίγνωση (Επίγνωση του εαυτού του και των δυνατοτήτων του)
Αυτοδιαχείριση (Έχει μάθει να διαχειρίζεται τα αισθήματά του)
Κοινωνική Επίγνωση (Αντιλαμβάνεται με ακρίβεια τα συναισθήματα των άλλων) και
Διαχείριση σχέσεων (κατανοεί τη συμπεριφορά και τα κίνητρα των άλλων και χειρίζεται
σωστά τις σχέσεις του).

Τα κύρια συναισθήματα, στα οποία καλούμαστε να έχουμε τον έλεγχο είναι ο θυμός, η
θλίψη, ο φόβος, η απόλαυση, η αγάπη, και η ντροπή. Πέρα από τα συναισθήματα χρειάζεται να
μάθουμε να χειριζόμαστε τις αντιξοότητες, τις ματαιώσεις, τις δυσκολίες στην οικογένεια και στη
δουλειά.
Καταλαβαίνετε λοιπόν, ως γονείς, πόσο σημαντικό είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να
αναπτύξουν την Συναισθηματική τους Νοημοσύνη. Είναι ένα από τα πιο βασικά εφόδια, που τους
δίνουμε στο ξεκίνημα της νέας τους ζωής, όταν εγκαταλείψουν το πατρικό τους σπίτι.

Η καλλιέργεια και η ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης ξεκινά από τα πρώτα
βήματα της ζωής του παιδιού. Αρχικά χρειάζεται να μάθει το παιδί πώς να αναγνωρίζει τα
συναισθήματά του και να τα εκφράζει με θετικό τρόπο.

Ο γονέας μπορεί να βοηθήσει το παιδί του να συνειδητοποιήσει την αξία του, τα ταλέντα
του, τις δυνατότητες του. Να υποστηρίζει και να ενισχύει την ικανότητα του παιδιού του να δέχεται
την απόρριψη, να την αντιμετωπίζει με τέτοιο τρόπο, χωρίς να χάνει την πίστη στον εαυτό του.

Τα βασικά στοιχεία της προσωπικότητας του παιδιού, που ο γονέας χρειάζεται να βοηθήσει
το παιδί του ν’ αναπτυχτούν, ώστε να είναι συναισθηματικό ώριμο, είναι:

Η υπομονή και η επιμονή.
Η δυνατότητα προσαρμογής. Να είναι ευέλικτο σε όποια κατάσταση.
Ο έλεγχος των παρορμήσεων και του θυμού.
Ο έλεγχος της θλίψης. Να μάθουν το παιδί οι γονείς να αντιμετωπίζει τη ζωή με αισιοδοξία
και ελπίδα.
Να βάζει κίνητρα στον εαυτό του και να αντέχει στις απογοητεύσεις, στις ματαιώσεις και
στις δυσκολίες.
Να ελέγχει το φόβο.
Να μη ντρέπεται.
Να ελέγχει την αγάπη και την απόλαυση.
Να αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεων του και να μη ρίχνει το φταίξιμο σε άλλους.
Να το βοηθήσουν να αντιλαμβάνεται με ακρίβεια τα συναισθήματα των άλλων και να
καταλαβαίνει τι τους συμβαίνει.
Να διαχειρίζεται τις σχέσεις του με τους άλλους με τον καλύτερο τρόπο.

Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν ότι η δική τους Συναισθηματική Νοημοσύνη
επηρεάζει άμεσα το επίπεδο της Συναισθηματικής Νοημοσύνης του παιδιού τους. Τα παιδιά
διδάσκονται τις δεξιότητες της Συναισθηματικής Νοημοσύνης από τους γονείς τους. Εάν ο γονέας
είναι συναισθηματικά μη νοήμων (ανώριμος), τα παιδιά χάνουν την καλύτερη πηγή μάθησης. Για
παράδειγμα ένας γονέας, που θυμώνει, φωνάζει με το παραμικρό, χάνει τον έλεγχο των νεύρων
του, του θυμού του και πέφτει σε κρίσεις υστερίας προς το/τη σύζυγο και τα παιδιά του, τι
παράδειγμα δίνει στο παιδί του; Είναι άκρως βέβαιο ότι το παιδί θα υιοθετήσει την ίδια
συμπεριφορά.

Αν αδιαφορείτε για τα συναισθήματά του, όταν σας μιλά και σας λέει ‘’τον πόνο του’’, δε
το βοηθάτε να οδηγηθεί στην αυτεπίγνωση. Ενώ, όταν το παρατηρείτε και ρωτάτε το παιδί σας
γιατί είναι λυπημένο, μαθαίνει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του, δεν τα αποφεύγει, τα
αντιμετωπίζει, μαθαίνει να τα διαχειρίζεται και επίσης μαθαίνει να δείχνει κατανόηση στη λύπη ή
στα συναισθήματα των φίλων του.

Αν σας μιλά για αυτά που του αρέσουν, τις επιθυμίες και τα όνειρά του και εσείς
αδιαφορείτε ή γελάτε, το παιδί όχι μόνο δε θα οδηγηθεί στην αυτεπίγνωση, αλλά θα χάσει την
πίστη στον εαυτό του και θα δημιουργήσει χαμηλή αυτοεκτίμηση και θα παραιτηθεί από τα όνειρα
του και γενικότερα από τη ζωή.

Γονείς αυταρχικοί, που ασκούν πίεση και φόβο, θα δουν το παιδί τους να μένει
συναισθηματικά ανώριμο σαν το δενδράκι, που δεν πρόλαβε να κάνει ρίζες και εκτέθηκε στις πιο
αντίξοες καιρικές συνθήκες.

Γονείς που εξασκούν τη Συναισθηματική Νοημοσύνη με τα παιδιά τους , ανατρέφουν
αγόρια και κορίτσια, τα οποία είναι πιο ευτυχισμένα, προσαρμόζονται καλύτερα στο κοινωνικό
περιβάλλον, παίρνουν καλύτερους βαθμούς και φθάνουν αργότερα σε υψηλότερο επίπεδο
επαγγελματικής επιτυχίας. Επίσης παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα προβληματικής
συμπεριφοράς π.χ αδικαιολόγητες απουσίες στο σχολείο, τσιγάρο, ποτό, ναρκωτικά.
Ο αγώνας σας για την ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης των παιδιών σας
χρειάζεται να είναι συνεχής και αμείωτος. Είναι ό,τι καλύτερο έχετε να κάνετε για αυτά,
εκφράζοντας στην πράξη την αληθινή σας αγάπη.

Ευκαρπίδου Αλεξάνδρα

Παιδαγωγός-Σύμβουλος επικοινωνίας και επιχειρήσεων