Τέχνη πολιτισμός

Ο ατμοσφαιρικός ρεαλισμός του Έντουαρντ Χόππερ

Ο Έντουαρντ Χόππερ (Edward Hopper) γεννήθηκε στις 22 Ιουλίου 1882 στο Νάιακ, ένα παραθαλάσσιο χωριό στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, από γονείς Ολλανδικής καταγωγής. Εκπαιδεύτηκε ως εικονογράφος, αλλά από το 1901 έως το 1906 σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών της Νέας Υόρκης, με δάσκαλο τον ρεαλιστή ζωγράφο Ρόμπερτ Χένρι, που ήταν μέλος της «Ομάδας των Οκτώ» και αργότερα της «Σχολής του Σταχτοδοχείου» («Ashcan School»), τα μέλη της οποίας εμπνέονταν κριτικά από την καθημερινή ζωή στις μεγαλουπόλεις.

Έχει αναγνωριστεί ως ένας σημαντικός ζωγράφος της Αμερικάνικης ρεαλιστικής τέχνης, που με τους πίνακες και τα χαρακτικά του άσκησε μεγάλη επιρροή στους εικαστικούς της pop art και του νεορεαλισμού. Στο έργο του, ιδιαίτερα αυτό του αστικού τοπίου, αποτυπώνεται η μοναξιά του ανθρώπου των μεγαλουπόλεων.

Γράφει ο Κώστας Ευαγγελάτος*

Έντουαρν Χόππερ, Αυτοπροσωπογραφία, λάδι σε καμβά, 1925-30

Ο Χόππερ ταξίδεψε τρεις φορές στην Ευρώπη μεταξύ 1906 και 1910 κι έζησε για ένα διάστημα στο Παρίσι την εποχή της εμφάνισης του κινήματος των κυβιστών. Παρέμεινε όμως αποστασιοποιημένος από την καλλιτεχνική πρωτοπορία εκείνης της εποχής και σ’ όλη του την καριέρα ακολούθησε το δικό του καλλιτεχνικό μοναχικό όραμα.

Αν και εξέθεσε έργα του στην «Έκθεση του Οπλοστασίου» («Armory Show»), το 1913, με την οποία η Αμερική γνώρισε την καλλιτεχνική πρωτοπορία της Ευρώπης, ο Χόππερ αφιέρωσε τον περισσότερο χρόνο του έως το 1924 στην τέχνη της διαφήμισης και της εικονογράφησης. Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε τη ζωγράφο Τζόζεφιν Νίβιζον (1883-1968), που άφησε την προσωπική καριέρα της και αφοσιώθηκε σε αυτόν.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 όπως και οι ζωγράφοι της «Σχολής του Σταχτοδοχείου», ο Χόππερ ζωγράφιζε κοινοτοπίες της αστικής ζωής. Όμως, σε αντίθεση με τους χαλαρά οργανωμένους και γεμάτους ζωηράδα πίνακές τους, (1925-1932) οι συνθέσεις του έδειχναν ανώνυμες φιγούρες και αυστηρές γεωμετρικές μορφές, που θύμιζαν φωτογραφικά στιγμιότυπα, δημιουργώντας έτσι μία αναπόφευκτη αίσθηση μοναξιάς.

Αυτή η αίσθηση ενισχυόταν από τη χαρακτηριστική χρήση του φωτός, είτε το σκληρό φως του πρωινού είτε το απόκοσμο ενός νυχτερινού καφέ. Σε ορισμένα εξαιρετικής ποιότητας χαρακτικά του ο «απογευματινός αέρας» προξενεί στον θεατή μια ευχάριστη ανατριχίλα και οι «σκιές της νύχτας» συγκινεί με τον άνθρωπο που απλά βαδίζει και πρέπει να διασχίσει την απειλητική σκιά της κολώνας του δρόμου.

Έντουαρν Χόππερ, Απόγευμα, λάδι σε καμβά, 1939

Από τη δεκαετία του 1930 και μετά ο Έντουαρντ Χόππερ ανέπτυξε ένα αρκετά πρωτότυπο, αυστηρό ρεαλιστικό ύφος, συμβάλλοντας σημαντικά τόσο στην αναβιωματική εξέλιξη ενός καθαρά αμερικανικού ρεαλισμού, όσο και στην αντίσταση στις κυρίαρχες την εποχή εκείνη επιδράσεις της αφηρημένης πλέον τέχνης και της ευρωπαϊκής εκκεντρικής πρωτοπορίας.

Παρά το εικονιστικό τους περιεχόμενο, τα έργα του διακρίνονται για το μοντέρνο κατά βάση πνεύμα τους, τόσο στη σύλληψη όσο και στην πραγμάτωση.

Από τη δεκαετία του 1950 μέχρι το τέλος της ζωής του ταλαιπωρήθηκε από σοβαρά προβλήματα υγείας. Δεν εγκατέλειψε όμως τον χρωστήρα και δημιούργησε αρκετά σημαντικά έργα. Αναδρομικές εκθέσεις έργων του έγιναν το 1933 στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης και στο Μουσείο Ουίτνευ / Whitney Museum of American Art το 1950 και το 1964.

Ο Έντουαρντ Χόππερ πέθανε στις 15 Μαΐου 1967 στη Νέα Υόρκη. Λίγους μήνες αργότερα έφυγε από τη ζωή και η σύντροφός του, η οποία χάρισε μεγάλο αριθμό πινάκων του στο Μουσείο Ουίτνεϊ του Μανχάταν. Τα έργα αυτά του σημαντικού κληροδοτήματος εκτέθηκαν στο Μουσείο και μετά ταξίδεψαν στο Άμστερνταμ, το Ντύσελντορφ, καταλήγοντας στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Σαν Φρανσίσκο.

Όσο ήταν εν ζωή οι πίνακες του Χόππερ δεν έπαιζαν δυνατά στο χρηματιστήριο της τέχνης και μέχρι τα 42 χρόνια του οι πωλήσεις έργων του ήταν ελάχιστες. Αν και από το 1932 η κατάσταση άλλαξε ριζικά έφερε πάντα το σύνδρομο της αγωνίας για την θέση του και το αίσθημα του αδικημένου.

Δεν ξέχασε ποτέ ότι τον είχε απορρίψει η Ακαδημία Τέχνης στα νιάτα του και όταν μετά την επιτυχία του τον έκαναν τιμητικά μέλος τους απέρριψε την πρόταση τους. Σε κάποιες από τις τελευταίες συνθέσεις του πρωταγωνιστεί το φως του ήλιου μέσα σε ένα άδειο δωμάτιο και δημιουργεί ένα συγκλονιστικό συνδυασμό φωτός και σκιάς. Όταν οι ανθρώπινες μορφές που είχαν το κεντρικό ενδιαφέρον αρχίζουν να απουσιάζουν από τις συνθέσεις του όλα δείχνουν πλέον πιο φιλοσοφημένα και γαλήνια.

Έντουαρν Χόππερ, Άδειο δωμάτιο, λάδι σε καμβά, 1963

Αν και ο Χόππερ δημιούργησε τα έργα του στην πιο ταραχώδη πενηκονταετία της σύγχρονης Αμερικάνικης ιστορίας παρέμεινε ενσυνείδητα ανεπηρέαστος ζωγραφίζοντας παραστατικά τους εσωστρεφείς καθημερινούς του ήρωες της και τα αποξενωμένα μεταξύ τους και ταυτόχρονα οικεία στα μάτια των φιλότεχνων τοπία του.

Η αίσθηση της μοναξιάς κατοπτρίζεται στις εκφράσεις των προσώπων, στις στατικές κινήσεις, στα ζοφερά, σκληρά, αμείλικτα ή θερμά και δυνατά φώτα της υπαίθρου και των πόλεων, παραμένουν με παράδοξο τρόπο ψυχρά παρόλη την λαμπρότητα τους. Η ευρηματική πρόσπτωση του φωτός στα θέματα από τα ανοικτά παράθυρα είναι μια ποιητική απόπειρα του εξωτερικού με τον εσωτερικό κόσμο.

Ζώντας στην εποχή μεγάλων καλλιτεχνικών κινημάτων στο Παρίσι που επισκέφθηκε το 1906 και το 1907 και δούλεψε παραγωγικά αλλά και στη Νέα Υόρκη, της νέας μεγαλούπολης της διεθνούς τέχνης που έσφυζε από απόψεις, τάσεις και θεωρητικές διενέξεις για τον μοντερνισμό, τις πρωτοπορίες και τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό αυτός δεν ακολούθησε καμία σχολή.

Δεν ήταν επαναστάτης καλλιτέχνης ούτε όμως και σνομπ. Δεν είχε την ικανότητα όσο ζούσε να έλκει τους συλλέκτες και τους μεγάλους εμπόρους τέχνης. Πιθανόν αν είχε αντιληφθεί ότι μερίδα ιστορικών και κριτικών της σύγχρονης τέχνης τον είχαν κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του ανακηρύξει σαν πρόδρομο της pop art να είχε δυσαρεστηθεί βαθιά.

Ο σκληρός ρεαλισμός, η καταναλωτική διάθεση, η πλακάτ και επιφανειακή προβολή που επεδίωκε η pop ήταν στον αντίποδα της λυρικής προσωπικής του φυσιοκρατικής προσέγγισης, όσον αφορά την αντιγραφή του ορατού κόσμου, που τον απέδωσε ποιητικά με ψυχολογική εγρήγορση και εσωστρεφή ένταση.

*Ο Κώστας Ευαγγελάτος είναι Ζωγράφος, Λογοτέχνης, Θεωρητικός της Τέχνης

Έντουαρν Χόππερ, Δύο στο διάδρομο, λάδι σε καμβά, 1927

Κινηματογράφος

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΟΥ ΣΚΡΟΥΤΖ ΚΑΡΟΛΟΣ ΝΤΙΚΕΝΣ ΣΤΟ RADIO CITY

Η θρυλική επιτυχία συνεχίζεται για 8 η χρονιά.

Η αυθεντική παράσταση, η μεγάλη sold out επιτυχία επί επτά χρόνια από την Παιδική σκηνή της δημοφιλούς δημιουργού παιδικών θεαμάτων Γιούλης Ηλιοπούλου σε θεατρική μεταφορά και σκηνοθεσία της ίδιας έρχεται για πρώτη φορά στην Θεσσαλονίκη στο Radio city.

Για δύο μόνο παραστάσεις για το κοινό την Κυριακή 11:30 π. μ και στις 14:30 μ. μ. Το έργο θα παρουσιαστεί επίσης δύο καθημερινές για τα σχολεία με δύο παραστάσεις την κάθε ημέρα στις 9:30 π. μ και 11:30 μ. μ για να ενθουσιάσει το κοινό με τον θρυλικό τσιγκούνη του Ντίκενς σε ένα μαγευτικό Χριστουγεννιάτικο περιβάλλον με ένα υπερθέαμα που λάτρεψαν χιλιάδες μικροί και μεγάλοι θεατές.

Λίγα λόγια για το έργο:

Ο φιλάργυρος Εμπενίζερ Σκρούτζ, ο θρυλικός ήρωας του Ντίκενς, είναι ένας πολύ πλούσιος, αλλά μίζερος και σκληρός άνθρωπος, δεν γνωρίζει τι σημαίνει αγάπη και γενναιοδωρία και θεωρεί τα Χριστούγεννα μια μεγάλη απάτη. Την παραμονή των Χριστουγέννων τον επισκέπτεται το φάντασμα του παλιού συνεταίρου του Τζέικομπ Μάρλευ και τον προειδοποιεί πως έχει μια τελευταία ευκαιρία να αλλάξει και να δει τη ζωή του και τους ανθρώπους με άλλα μάτια. Την επίσκεψη αυτή θα ακολουθήσουν κι άλλοι παράξενοι επισκέπτες, τα τρία πνεύματα των Χριστουγέννων, που θα του δείξουν την αλήθεια και τα λάθη του. Τον ταξιδεύουν στο παρελθόν, στο παρόν αλλά και στις άθλιες εικόνες που τον περιμένουν στο μέλλον του, αν δεν αποφασίσει να αλλάξει τον τρόπο που σκέπτεται και ενεργεί.

Ένα μοναδικό γιορτινό και λαμπερό θέαμα που μας ταξιδεύει στο όνειρο και τη φαντασία μαγεύει τις καρδιές μικρών και μεγάλων, μας στέλνει το μήνυμα της χαράς, της γενναιοδωρίας, της προσφοράς και καλεί τους ανθρώπους να έχουν στην καρδιά τους τα Χριστούγεννα 365 μέρες τον χρόνο. Η υπέροχη Χριστουγεννιάτικη ιστορία του Ντίκενς μας αποκαλύπτει μέσα από το διαχρονικό ήρωα της πως η αγάπη κρύβει τα μυστικά της ευτυχίας.

Το θέατρο λειτουργεί:

Κάθε Κυριακή για το κοινό
Καθημερινές για τα σχολεία

Συντελεστές Παράστασης:

Κείμενο: Κάρολος Ντίκενς

Θεατρική μεταφορά -Σκηνοθεσία: Γιούλη Ηλιοπούλου

Σκηνικά: Μιχάλης Σδούγκος

Κοστούμια εποχής : Τζούλια Μάρκο Μουσική

Επένδυση: Κρίστελ Καπερώνη

Κινησιολογία : Γιούλη Ηλιοπούλου

3D animation: Λεωνίδας Φουντούλης

Φωτισμοί: Λάμπρος Σουνδιάς

Ειδικές κατασκευές: Θοδωρής Τσιμπλάκης

Hair& make up : Νίκος Ζήσης

Δ/νση παραγωγής: Αντώνης Μαρκογιάννης

Παραγωγή: ΤΕΧΝΟΔΡΟΜΙΟ

Ένας μεγάλος θίασος γνωστών, καταξιωμένων αλλά και νέων εξαιρετικά

ταλαντούχων ηθοποιών, ερμηνεύουν τους είκοσι ρόλους του έργου με παραμυθένια

κοστούμια εποχής του Μιχάλη Σδούγκου σε ένα μαγικό σκηνικό. Το

φαντασμαγορικό θέαμα συμπληρώνεται με μαγικές μουσικές, 3D ANIMATION,

κιν/φικές προβολές, εφέ και εντυπωσιακές ειδικές κατασκευές.

Δείτε το trailer:

Διάρκεια: 80 λεπτά με διάλειμμα

Τοποθεσία:

RADIO CITY Theatre

Βας. Όλγας 11 & Παρασκευοπούλου 9, Θεσσαλονίκη

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΟΥ ΣΚΡΟΥΤΖ ΚΑΡΟΛΟΣ ΝΤΙΚΕΝΣ ΣΤΟ RADIO CITY

Τέχνη πολιτισμός

Αριάδνη Βιτάσταλη: Εγκαίνια Έκθεσης «Παρενθέσεις και Μύθοι»

Η διεθνούς φήμης καλλιτέχνης Αριάδνη Βιτάσταλη, παρουσιάζει την δεύτερη ατομική της έκθεση στη Θεσσαλονίκη, στη γκαλερί Donopoulos International Fine Arts, όπου φιλοξενείται η πιο πρόσφατη σειρά έργων της σε χαρτί, με τίτλο «Παρενθέσεις και Μύθοι». Τα εγκαίνια αποτέλεσαν μια ξεχωριστή βραδιά για τους εκλεκτούς καλεσμένους, οι οποίοι είχαν την ευκαιρία να βιώσουν μια μοναδική εικαστική εμπειρία σε ένα περιβάλλον όπου η τέχνη συνάντησε τον μύθο. Οι προσκεκλημένοι είχαν τη δυνατότητα να συνομιλήσουν με την καλλιτέχνιδα και να ανακαλύψουν από κοντά τα έργα της. Η πρόσφατη δουλειά της Αριάδνης Βιτάσταλη αποτελεί έναν διάλογο γύρω από τους μυθολογικούς αφηγηματικούς πυρήνες του έργου καθώς και την συνύπαρξη μεταξύ αρχαιότητας και σύγχρονης εποχής. Ανάμεσα στους καλεσμένους παρευρέθηκαν φίλοι της γκαλερί, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι και επιχειρηματίες, καθώς και εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοικησής όπως ο κος Μπέγκας Θάνος, Αντιπρόεδρος Κέντρου Πολιτισμού Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.

Λίγα λόγια για την καλλιτέχνιδα:
Η Αριάδνη Βιτάσταλη αντλεί έμπνευση από αρχαιοελληνικούς και ρωμαϊκούς μύθους και την
έκφραση τους στην πορεία της ιστορία της τέχνης και τους μεταφράζει στο χαρτί μέσα από
τις δικές τις εμπειρίες και πραγματικότητες ως γυναίκα, μητέρα και καλλιτέχνιδα.
Μπρουταλισμός και θηλυκότητα μπλέκονται και ανοίγουν έναν διάλογο μεταξύ του
ελεγχόμενου και του χαοτικού, του λείου και του έντονα επεξεργασμένου. Για την
καλλιτέχνιδα η κίνηση είναι αυτή που συνδέει τον χρόνο με τον χώρο. Στο χαρτί ισορροπεί
και αντιπαραθέτει ταυτόχρονα τον λευκό/κενό, τον λείο και τον ‘υπερφορτισμένο’ χώρο.
Μέσα από την επιθετικότητα και την ένταση στη χρήση των στικς λαδιού, συζητά τα λεπτά
όρια μεταξύ ομορφιάς και δυσμορφίας.

Βιβλία

“Τα Μονοπάτια της Ευτυχίας” από την Κατερίνα Τσεμπερλίδου

Το βιβλίο της «Τα Μονοπάτια της Ευτυχίας», εκδόσεις Χάρτινη Πόλη, παρουσιάζουν τη σημασία και βαρύτητα των αξιών μας προκειμένου να είμαστε ευτυχισμένοι. Οι προσωπικές μας αξίες διαμορφώνουν το πώς ζούμε. Προσδιορίζουν τι είναι σημαντικό για μας και καθοδηγούν τις πράξεις της

Οι προσωπικές αξίες, είναι οι πυξίδες που δείχνουν ποιον δρόμο θα ακολουθήσετε στα σταυροδρόμια της ζωής σας , για να είστε ευτυχισμένοι. Θα πορευτείτε με πυξίδα την ασφάλεια ή την περιπέτεια; την αγάπη η την οικονομική εξασφάλιση; την τιμιότητα ή την χαλαρή αντιμετώπιση των κανόνων;

Ακόμα κι αν δεν το ξέρετε , καθένας από μάς έχει αναπτύξει μέσα του ένα σύστημα αξιών. Άλλες αξίες τις ακολουθείτε πάντα και κάποιες τις αλλάζετε με τα χρόνια. Επηρεάζουν τη ζωή σας, τη σχέση σας με τον εαυτό σας, τις σχέσεις σας με τους άλλους και όλες σας τις εμπειρίες.

Όταν τις έχετε επιλέξει, μπορείτε να πάρετε εύκολα αποφάσεις και να ζείτε μια ζωή με νόημα. Το βιβλίο, που παρουσιάζει 32+1 βασικές αξίες ζωής, σάς δίνει απαντήσεις για το πώς:

οι αξίες σας λειτουργούν σαν μονοπάτι ευτυχίας σας
θα βρείτε τις 5 δικές σας βασικές αξίες και πώς να τις ακολουθείτε στη ζωή
οι αρετές σας καθρεφτίζουν τις αξίες που έχετε υιοθετήσει
θα αποφασίζετε με γνώμονα τις αξίες σας αυτό που θα αποδειχτεί μετά καλό για σας
θα συμπεριφέρεστε, θα ζείτε και θα αποφασίζετε, σε ισορροπία με τις αξίες σας

«Τα Μονοπάτια της Ευτυχίας», είναι ένα βιβλίο-πυξίδα που σας βοηθάει να βρείτε τις δικές σας αξίες και να ζήσετε μια ζωή με νόημα, μια ευτυχισμένη ζωή.

Συγγραφέας: Κατερίνα Τσεμπερλίδου