Υγεία
Ποια είναι η διατροφή ενός παίκτη American Football και ποια αυτή του θεατή;
Μια φορά το χρόνο πραγματοποιείται το πιο ακριβό γεγονός του πλανήτη (ναι πιο ακριβό από τα Oscars…κατά πολύ)! Ποιο είναι αυτό; Το Super Bowl… Για όσους δεν είναι γνώστες πρόκειται για τον τελικό του Αμερικάνικου ποδοσφαίρου.
Τι τρώει όμως ένας αθλητής τέτοιας σωματικής καταπόνησης για να καταφέρει να φτάσει στην κορυφή;
Σκεφτείτε πως ένας μέσος αθλητής καταναλώνει περίπου 2500-3500 θερμίδες ημερησίως. Στο αμερικάνικο ποδόσφαιρο αυτές είναι οι θερμίδες που μπορεί να κάψει ο αθλητής σε μια προπόνηση… Το σύνηθες νούμερο ημερήσιων αναγκών σε ενέργεια ανέρχεται στις πέντε με δέκα χιλιάδες θερμίδες. Ναι καλά διαβάσατε!
Ενυδάτωση
Το νούμερο ένα συστατικό της επιτυχίας είναι η ενυδάτωση. Σε μια προπόνηση μπορεί να χάσει κάποιος, μέχρι και δύο με τρία κιλά ιδρώτα, πράγμα που σημαίνει πως θα πέσει κατά πολύ και η απόδοσή του.
Πώς αντιστέκονται στην αφυδάτωση;
Με ζύγισμα. Όταν ο αθλητής γνωρίζει πως μέσα σε μια προπόνηση χάνει για παράδειγμα περίπου 2 κιλά, τότε φροντίζει να πίνει την αντίστοιχη ποσότητα σε νερό και ηλεκτρολύτες μέσα στην προπόνηση. Αναφέρθηκα και σε ηλεκτρολύτες, καθώς αν θέλει να αναπληρώνει και τα χαμένα ιχνοστοιχεία και μέταλλα από τον ιδρώτα του, αυτός είναι ο μόνος τρόπος που πρέπει κάθε αθλητής να έχει σαν ιερό φυλακτό!
Φαγητό
Προφανώς, αλλά τι φαγητό; Η αλήθεια κρύβεται κάπου ανάμεσα στα πάρα πολλά φρούτα και σύνθετους υδατάνθρακες (ψωμί, μακαρόνια, ρύζι κλπ), στις μικρές γι αυτούς, αλλά συχνές ποσότητες κρέατος και στα έτοιμα αθλητικά ροφήματα, τα οποία είναι πλούσια σε υδατάνθρακες και πρωτεΐνες, εύκολα απορροφήσιμες και γευστικές.
Οι υδατάνθρακες (φρούτα και αμυλώδη) χρησιμεύουν στην αύξηση του μυϊκού γλυκογόνου και κατ’ επέκταση αύξηση της αντοχής. Το κρέας το χρειάζονται, καθώς τους παρέχει υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνες για το χτίσιμο της μυϊκής μάζας, αλλά και την αποκατάσταση των μυϊκών μικροτραυματισμών. Τα αθλητικά ποτά με υδατάνθρακες και πρωτεΐνες τα χρησιμοποιούν με σκοπό να καταφέρουν να καταναλώσουν μέσω της διατροφής όσες θερμίδες δαπανούν μέσα από την προπόνηση. Αυτό το καταφέρνουν σε περίπου 7-8 γεύματα την μέρα!! Πάμε να τα δούμε ένα ένα…
Πόση πρωτεΐνη χρειάζεται; (Μυϊκή αποκατάσταση)
Η ποσότητα πρωτεϊνών που χρειάζεται σε ημερήσια βάση ένα τέτοιος αθλητής ανέρχεται στα 1.5 – 2 γρ. ανά κιλό σωματικού βάρους ανά ημέρα. Επιπλέον ποσότητα δεν έχει επιπρόσθετο θετικό αποτέλεσμα στην μυϊκή υπερτροφία. Η κατανάλωση γευμάτων που περιέχουν εκτός από υδατάνθρακες και σημαντικές ποσότητες πρωτεινών μπορεί να οδηγήσει σε προαγωγή της πρωτεινικής σύνθεσης και ίσως σε μεγαλύτερη αποθήκευση μυικού γλυκογόνου αν το συγκρίνουμε με γεύμα που περιέχει μόνο υδατάνθρακες.
Η ενδεδειγμένη ποσότητα μετά την προπόνηση είναι 20-30 g ή 0,3 γρ./kg Σ.Β. πρωτεινών υψηλής βιολογικής αξίας που περιέχουν αμινοξέα διακλαδισμένης αλύσου (όπως γάλα και γαλακτοκομικά) όσο το δυνατόν πιο σύντομα μετά το τέλος της άσκησης. Η βέλτιστη αναλογία υδατανθράκων προς πρωτεΐνη είναι 2:1 ή 3:1.Καλό θα ήταν κάθε γεύμα ή σνακ του αθλητή να περιέχει 0,3 γρ. Πρωτείνης/ κιλό σωματικού βάρους, και να γίνονται 5 τέτοια γεύματα μέσα στην καθημερινότητα του.
Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα
Υπάρχουν τρία είδη Ω3 λιπαρών οξέων: το άλφα λινολενικό οξύ (ALA), το εικοσιδιεξαενοϊκό οξύ (DHA) και το εικοσιπενταενοϊκό οξύ (EPA).
Φυτικές τροφές όπως οι ξηροί καρποί και οι σπόροι είναι πλούσιοι σε ALA, ενώ τα ψάρια και τα θαλασσινά παρέχουν τα λιπαρά οξέα DHA και EPA. Τα ω-3 λιπαρά οξέα βοηθούν τον αθλητή μας (πέραν της αντιφλεγμονώδους δράσης τους) να έχει πολύ καλή αγγειοδιαστολή, αυξημένη ροή αίματος, ινσουλινοευαισθησία, αυξημένη αυξητική ορμόνη καθώς και μυική υπερτροφία.
Πήγες θαλασσινών με ωμέγα 3 λιπαρά
- Σκουμπρί
- Σολομός
- Στρείδια
- Σαρδέλες
- Γαρίδες
- Πέστροφα
- Κολιός
Σπόροι τσία
Οι σπόροι τσία δίνουν σημαντική ποσότητα ALA (5 γρ. ανά μερίδα 28 γρ.), καθώς και φυτικές ίνες και πρωτεΐνες.
Λιναρόσπορος
Ανά κουταλιά της σούπας, ο λιναρόσπορος παρέχει 6,7 γρ. ALA. Είναι επίσης πλούσιος σε ποικιλία θρεπτικών συστατικών, όπως οι φυτικές ίνες, οι πρωτεΐνες, το μαγνήσιο και το μαγγάνιο.
Καρύδια
Ανά φλιτζάνι, τα γευστικά καρύδια παρέχουν 3,3 γρ. ALA, καθώς και σημαντική ποσότητα βιταμίνης Ε, σιδήρου, βιταμίνης Β6 και φυλλικού οξέος.
Ενταμάμε (φασολάκια σόγιας)
Μισό φλιτζάνι κατεψυγμένα φασολάκια σόγιας δίνουν 0,28 γρ. ALA, καθώς και αρκετή ποσότητα πρωτεϊνών.
Κόκκινα φασόλια
Ανά μισό φλιτζάνι, τα κόκκινα φασόλια δίνουν 0,1 γρ. ALA. Όπως όλα τα όσπρια, είναι επίσης πλούσια σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνες.
Ποια είναι η σύσταση για τους περισσότερους υγιείς ενήλικες;
Αν και δεν υπάρχει επίσημη σύσταση για την ημερήσια πρόσληψη Ω3 λιπαρών οξέων, για τους περισσότερους υγιείς ενήλικες ικανοποιητική θεωρείται η ποσότητα των 0,25-0,5 γρ. EPA και DHA συνδυαστικά. Για τον αθλητή του American football οι ανάγκες σε ω-3 (EPA + DHA) μπορεί να φτάσουν και το 1 γρ./ημέρα.
Σε περίπτωση που δεν καλύπτει τις ανάγκες του σε Ω3 λιπαρά οξέα μέσω της διατροφής, μπορεί να λάβει συμπλήρωμα ιχθυελαίου.
Βιταμίνη D
Η βιταμίνη D ρυθμίζει την απορρόφηση και τον μεταβολισμό του ασβεστίου και του φωσφόρου και διαδραματίζει βασικό ρόλο στη διατήρηση της οστικής υγείας. Ένας αυξανόμενος αριθμός μελετών έχει τεκμηριώσει τη σχέση μεταξύ της κατάστασης της βιταμίνης D και της πρόληψης των τραυματισμών, της μυικής αποκατάστασης, της βελτίωσης της νευρομυϊκής λειτουργίας, του αυξημένου μεγέθους των μυϊκών ινών τύπου ΙΙ, της μειωμένης φλεγμονής, της μείωσης του κινδύνου καταγμάτων και αναπνευστικών λοιμώξεων.
Πηγές Βιταμίνης D
Αν ο αθλητής μας έχει έλλειψη σε βιταμίνη D (φαίνεται από εξέταση αίματος), είναι απαραίτητο να λάβει συμπλήρωμα βιταμίνης D (1000-3000 IU) γιατί είναι σχετικά μικρή η γκάμα των τροφών που περιέχουν βιταμίνη D και ακολούθως σας παραθέτω τις πιο πλούσιες πηγές (πέραν της ηλιακής ακτινοβολίας):
- Λιπαρά ψάρια
- Στρείδια
- Μανιτάρια
- Φυτική μαργαρίνη
- Κρόκος αυγού
Η βιταμίνη D λειτουργεί παρουσία κάποιων επιπλέον συστατικών που είναι απαραίτητα για να εκφράσει τη δράση της. Αυτά τα συστατικά ονομάζονται συμπαράγοντες της D και είναι οι εξής: Μαγνήσιο, Βιταμίνη K2, Ψευδάργυρος
Η αποδοτικότερη «ασφάλιση» για την υγεία και την απόδοση του αθλητή θα ήταν να παρέχουμε όλα τα παραπάνω στο σώμα σε επάρκεια και να φροντίζουμε να έχει επίπεδα της βιταμίνης D πάνω από τα 48 ng/ml καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Προαγωνιστικό γεύμα
Το γεύμα ή το σνακ που καταναλώνεται πριν τον αγώνα θα πρέπει να προετοιμάζει τον αθλητή για την επερχόμενη δραστηριότητα, έτσι ώστε ούτε να πεινάει, αλλά ούτε να έχει άπεπτη τροφή στο στομάχι. Το μέγεθος και η χρονική κατανάλωση του προαγωνιστικού γεύματος σχετίζονται, άρα όσο πιο κοντά χρονικά στο αγώνισμα καταναλώνεται ένα γεύμα, τόσο πιο μικρό θα πρέπει να είναι, ώστε να υπάρχει το χρονικό περιθώριο για την κένωση του στομάχου.
Για να εξασφαλιστεί ότι το ηπατικό και μυϊκό γλυκογόνο είναι σε βέλτιστο επίπεδο, συνιστάται ένα γεύμα 3 ώρες πριν από την έναρξη του αγώνα, με έμφαση σε σύνθετους υδατάνθρακες μετρίου γλυκαιμικού δείκτη σε ποσότητα περίπου 300 γρ. υδατανθράκων, των οποίων η αργή απορρόφηση θα συμβάλλει στη διατήρηση της σταθερότητας των επιπέδων της γλυκόζης κατά την διάρκεια της άσκησης.
Το συγκεκριμένο γεύμα θα πρέπει επίσης:
- να είναι μέτριας περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη (0,25 γρ. / kg Σ.Β.)
- να είναι επαρκές σε υγρά ώστε να διατηρείται ικανοποιητική η κατάσταση υδάτωσης (5-7 ml υγρών / kg Σ.Β)
- να μην περιέχει λιπαρά και φυτικές ίνες, ώστε να ελαχιστοποιεί τις γαστρεντερικές διαταραχές
- να αποτελείται από οικεία τρόφιμα στον αθλητή
Γεύμα Αποκατάστασης
Η ανάνηψη μετά την άσκηση αποτελεί μια σημαντική διαδικασία για τον αθλητή. Οι βασικοί διαιτητικοί στόχοι της φάσης αυτής έχουν να κάνουν με την αποκατάσταση των αποθεμάτων μυϊκού και ηπατικού γλυκογόνου όπως επίσης και την αναπλήρωση των υγρών και των ηλεκτρολυτών που χάθηκαν μέσω του ιδρώτα πάντα σε συνδυασμό με την κατάλληλη πρόσληψη πρωτεϊνών.
Υδατάνθρακες
Στόχος θα πρέπει να είναι η πρόσληψη 1-1,5 g/kg σωματικού βάρους κατά τη διάρκεια των πρώτων 30 λεπτών μετά την άσκηση και 1-1,5 g/kg σωματικού βάρους ανά 2 ώρες για 4-6 ώρες μετά την άσκηση με μια συνολική ημερήσια πρόσληψη της τάξης των 8-12 g/kg σωματικού βάρους. Οι υδατάνθρακες καλό θα ήταν κατά προτίμηση να είναι υψηλού γλυκαιμικού δείκτη (πατάτες, άσπρο ψωμί, μπάρες δημητριακών, μπανάνες, χυμοί, αθλητικά ποτά) για επίτευξη των βέλτιστων επιπέδων αποκατάστασης γλυκογόνου
Πρωτεΐνες
Η κατανάλωση γευμάτων που περιέχουν εκτός από υδατάνθρακες και σημαντικές ποσότητες πρωτεινών μπορεί να οδηγήσει σε προαγωγή της πρωτεινικής σύνθεσης Η ενδεδειγμένη ποσότητα είναι 20-30 g πρωτεινών υψηλής βιολογικής αξίας που περιέχουν αμινοξέα διακλαδισμένης αλύσου (λευκίνη, ισολευκίνη, βαλίνη) όσο το δυνατόν πιο σύντομα μετά το τέλος της άσκησης. Η βέλτιστη αναλογία υδατανθράκων προς πρωτεΐνη είναι 2:1.
Υγρά και Ηλεκτρολύτες
Η βέλτιστη επανυδάτωση απαιτεί έναν ειδικό προγραμματισμό των υγρών που θα καταναλωθούν. Συνολικά ,είναι συνήθως απαραίτητη η κατανάλωση υγρών σε ποσότητα ίση με το 150 % της απώλειας υγρών κατά τη διάρκεια της άσκησης για την πλήρη αποκατάσταση του ισοζυγίου νερού. Η αναπλήρωση του νατρίου (με περιεκτικότητα 25 mmol/ l ποτού) που χάθηκε μέσω της εφίδρωσης είναι απαραίτητη για την κατακράτηση στο σώμα των υγρών που προσλαμβάνονται, καθώς και για να βελτιωθεί η γεύση του ποτού που καταναλώνεται.
Τρόφιμα που ευνοούν την αναπλήρωση μετά την σκληρή προπόνηση για έναν αθλητή 80 kg
Χαρακτηριστικά παραδείγματα:
- 500 ml μιλκσεικ με φρούτα ή 500 ml σοκολατούχο γάλα
- 2 φλιτζάνια φρουτοσαλάτα με 300 g γιαούρτι
- Ένα μεγάλο μπολ (80 g ) δημητριακών πρωινού με γάλα και 1 κεσεδάκι γιαούρτι με φρούτα
- Ένα σάντουιτς με τυρί, γαλοπούλα, λαχανικά ένα ποτήρι γάλα και 1 μεγάλη μπανάνα
Θα πρέπει να τονισθεί ότι οποιαδήποτε στρατηγική για τη διατροφή θα πρέπει να έχει δοκιμαστεί στην προπόνηση και όχι την ημέρα του αγώνα.
Γενικά, όπως θα έχετε αναρωτηθεί δεν υπάρχουν αθλητές που τρώνε ότι θέλουν, και συνέχεια τους βρίσκεις με πίτσες και μπέργκερς. Θα γίνει και αυτό αλλά με μέτρο. Βρίσκονται σε αυστηρή διατροφή μιας και ο στόχος (και τα λεφτά που είναι ΠΑΡΑ πολλά) τους κρατάνε συγκεντρωμένους. Άλλωστε μην ξεχνάτε πως αυτό που τρώμε είναι το καύσιμο που θα χρησιμοποιήσει το σώμα μας! Θα έβαζες κακής ποιότητας βενζίνη στο αυτοκίνητο; Γιατί κάνεις ακριβώς αυτό με το σώμα σου;
Ποια η διατροφή των θεατών;
Από την άλλη, η διατροφή των θεατών δεν θα είναι και τόσο υγιεινή, καθώς υπολογίζεται πως μόνο στην Αμερική θα καταναλώσουν 1.200.000.000 φτερούγες κοτόπουλου και 5.000.000 πατάτες που υπολογίζονται σε 60.500.000.000 θερμίδες μέσα σε 3 ώρες και όλα αυτά για χάρη ενός… Αθλήματος!
- Ρολάκια γαλοπούλα και αγγούρι
- Στικς λαχανικών, όπως αγγούρι και καρότο ή και ψητά λαχανικά για μεγαλύτερη ποικιλία (μανιτάρια, πιπεριές, κολοκλυθια) με λίγο μπαλσάμικο ξύδι
- Μπρουσκέτες ολικλης άλεσης με κοκολύθι και τζατζίκι
- Σπιτικό ποπ κορν φτιαγμένο με ελαιόλαδο και λίγη πάπρικα αν το θέλετε πιο πικάντικο
- Πίτσα σπιτική με τυρί χαμηλών λιπαρών και ποικιλία λαχανικών
- Τσιπς γλυκοπατάτας ψημένα στο φούρνο με λίγο ελαιόλαδο
- Κριτσινια με ένα ντιπ γιαουρτιού χαμηλών λιπαρών
Υγεία
Πώς να ξεκινήσετε ένα νέο πρόγραμμα άσκησης
Τα Curves προτείνουν:
Πώς να ξεκινήσετε ένα νέο πρόγραμμα άσκησης
Όταν πρόκειται να κάνετε ένα πρόγραμμα άσκησης να δουλέψει για εσάς, το κλειδί είναι η συνέπεια.
Πρέπει να επιλέξετε μια ρουτίνα γυμναστικής και ένα πρόγραμμα που μπορείτε να τηρήσετε
μακροπρόθεσμα. Θα χρειαστεί να κάνετε αλλαγές στον τρέχοντα τρόπο ζωής σας για να διασφαλίσετε ότι θα παραμείνετε συνεπείς στην άσκηση και το πρόγραμμα υγιεινής διατροφής σας. Αλλαγές σαν αυτές μπορεί να φαίνονται τρομακτικές—ειδικά αν είστε πολυάσχολη μητέρα με ήδη σφιχτό πρόγραμμα. Όμως, τα αποτελέσματα θα αξίζουν τον κόπο. Υπάρχουν τόσα πολλά σωματικά και ψυχικά οφέλη από την άσκηση που θα αρχίσετε να τα παρατηρείτε σχεδόν αμέσως. Με τα οφέλη της άσκησης κατά νου, εδώ είναι μερικοί τρόποι για να ενσωματώσετε μια νέα προπόνηση για ολόκληρο του σώμα στην εβδομαδιαία ρουτίνα σας.
Προγραμματίστε το ημερολόγιό σας
Κλείστε ραντεβού με τον εαυτό σας για να ολοκληρώσετε τη νέα σας ρουτίνα άσκησης και τις
προπονήσεις τουλάχιστον μία εβδομάδα νωρίτερα. Κλείνοντας τον εαυτό σας για 30 λεπτά προπόνησης
ολόκληρου του σώματος (σαν να είχατε ένα ραντεβού που δεν μπορείτε να ακυρώσετε) θα σας βοηθήσει να κάνετε αυτή τη νέα ρουτίνα συνήθεια γρήγορα. Αυτός είναι ο λόγος που τα Curves είναι ιδανικά για πολυάσχολες γυναίκες – οι προπονήσεις μας για ολόκληρο το σώμα διαρκούν μόλις 30 λεπτά και γυμνάζουν όλες τις κύριες μυϊκές ομάδες. Βρείτε ένα Curves κοντά στο σπίτι ή τη δουλειά σας για να κάνετε τις προπονήσεις πιο βολικές για εσάς.
Αποκτήστε τον κατάλληλο εξοπλισμό
Όταν ξεκινάτε ένα νέο πρόγραμμα άσκησης, είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι δεν δημιουργείτε
συνθήκες για τραυματισμούς και πόνο. Ακόμα και απλά πράγματα όπως το να φοράτε το λάθος είδος
αθλητικών παπουτσιών ή να επιλέγετε ρούχα που είναι πολύ στενά μπορεί να κάνουν δύσκολη την
προπόνηση και να σας εμποδίσουν να απολαύσετε τα οφέλη της άσκησης. Για να προστατευτείτε,
αφιερώστε χρόνο για να αγοράσετε τα σωστά είδη παπουτσιών, αθλητικών ρούχων και οποιωνδήποτε
αξεσουάρ χρειάζεστε για να κάνετε την προπόνηση ολόκληρου του σώματος με καλή υποστήριξη και
σωστή τεχνική.
Θέστε ρεαλιστικούς στόχους
Να είστε ρεαλίστριες σχετικά με το πόσο βάρος θέλετε να χάσετε, τι νούμερο ρούχα θέλετε να φοράτε ή
το επίπεδο ενέργειας που θέλετε να έχετε με αυτή τη νέα ρουτίνα προπόνησης ολόκληρου του σώματος. Ξεκινήστε αργά και παρακολουθήστε τα αποτελέσματά σας. Εάν νομίζετε ότι μπορείτε να πιέσετε περισσότερο τον εαυτό σας μετά από μερικές εβδομάδες, αυξήστε την ένταση της προπόνησης και συνεχίστε να γυμνάζεστε σύμφωνα με το πρόγραμμά σας. Η θέσπιση στόχων που είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα μπορεί να είναι απογοητευτική, οπότε θέστε μικρούς, εφικτούς στόχους και
προχωρήστε από εκεί.
Προγραμματίστε ημέρα ξεκούρασης
Αποφύγετε την εξάντληση από την προπόνηση όταν ξεκινάτε μια νέα προπόνηση ολόκληρου του
σώματος δίνοντας στον εαυτό σας αρκετό χρόνο για ξεκούραση. Αν το σώμα και το μυαλό σας δεν έχουν
την ευκαιρία να ξεκουραστούν και να ανακάμψουν από τη νέα ρουτίνα, όχι μόνο δεν θα αποκομίσετε τα
μέγιστα σωματικά και ψυχικά οφέλη της άσκησης, αλλά μπορεί να τραυματιστείτε. Αναγνωρίστε τα όριά
σας και προγραμματίστε το να γυμνάζεστε μόνο 3 μέρες την εβδομάδα αν μόλις ξεκινάτε. Αν είστε ήδη
πολύ δραστήριες, προγραμματίστε τουλάχιστον μία ολόκληρη ημέρα ξεκούρασης ώστε το σώμα σας να
μπορέσει να αναρρώσει.
Ακολουθήστε ένα υγιεινό πρόγραμμα διατροφής
Φροντίστε να τρώτε μια ποικιλία υγιεινών, ενεργειακών τροφών που υποστηρίζουν τη ρουτίνα
προπόνησής σας. Η μείωση υπερβολικών θερμίδων μπορεί να είναι επικίνδυνη και ίσως εμποδίσει να
αποκομίσετε τα μέγιστα από τις προπονήσεις ολόκληρου του σώματος. Σκεφτείτε να ρωτήσετε τον
προπονητή σας για το Πρόγραμμα Διατροφής Curves για να βεβαιωθείτε ότι η διατροφή σας υποστηρίζει τους νέους στόχους σας. Η προπόνηση γυναικών στα Curves είναι βολική, συνδυάζοντας ενδυνάμωση, καρδιοαναπνευστική άσκηση και διατάσεις – όλα μέσα σε μόλις 30 λεπτά – για να ενδυναμώσει ολόκληρο το σώμα σας. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα Curves και τις ολοκληρωμένες προπονήσεις που παρέχει ο Κύκλος των Curves επισκεφθείτε το Γιατί Curves .
Υγεία
Όλη η αλήθεια για τα ωάρια : Μύθοι και πραγματικότητα
Ο Γιάννης Πράπας, MD-PhD, καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας ΑΠΘ, μας εξηγεί πώς το μεγαλύτερο κύτταρο στο σώμα μας και το μόνο που μπορεί να γίνει ορατό χωρίς μικροσκόπιο , το ωάριο, είναι απαραίτητο για την αρχή μιας νέας ζωής.
Το ωάριο είναι ένα από τα πολυτιμότερα κύτταρα του γυναικείου οργανισμού και
βρίσκεται στην ωοθήκη από τη στιγμή της δημιουργίας του, κατά την εμβρυική ζωή
της γυναίκας, μέχρι την ημέρα της ωοθυλακιορρηξίας ή της ατρησίας (καταστροφής)
του. Δυστυχώς, οι γνώσεις των γυναικών για τις ωοθήκες τους και τα ωάρια ιστορικά
ήταν και παραμένουν περιορισμένες και προέρχονταν από τις προφορικές συζητήσεις
με τις μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκες, δεδομένου ότι το μάθημα της σεξουαλικής
διαπαιδαγώγησης ήταν ταμπού και απουσίαζε παντελώς από τη διδακτέα ύλη του
σχολείου.
Η δημιουργία των ωαρίων
Τα ωάρια στις γυναίκες δημιουργούνται όταν είναι στην κοιλιά της μητέρας τους (3ος
-7ος μήνας κύησης). Την περίοδο αυτή δημιουργούνται 5-7 εκατομμύρια ωάρια. Στη
συνέχεια, ο οργανισμός σταδιακά απορρίπτει αυτά που δε θεωρεί καλής ποιότητας,
ώστε την ημέρα της γέννησής τους οι γυναίκες να έχουν στις ωοθήκες (θήκες αυγών)
τους περίπου 1 εκατομμύριο ωάρια. Έκτοτε, και σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, οι
γυναίκες δεν μπορούν να δημιουργήσουν καινούρια ωάρια, ενώ σταθερά
καταναλώνουν κάθε μήνα περίπου 1.000. Από αυτά τα 1.000 ωάρια, στη διάρκεια της
αναπαραγωγικής ηλικίας μπορεί να ωριμάσουν και να δώσουν εγκυμοσύνη μόνο 1-2
σε κάθε κύκλο. Όλα τα υπόλοιπα υφίστανται ατρησία και εκφυλίζονται. Η διαδικασία
αυτή είναι μη αναστρέψιμη και γενετικά προκαθορισμένη από γονίδιο που βρίσκεται
στο χρωμόσωμα Χ. Έτσι, την ημέρα της εμμηναρχής (όταν αρχίζει η περίοδος) στις
ωοθήκες των γυναικών έχουν μείνει περίπου 450 χιλιάδες ωάρια τα οποία θα
καταναλωθούν σε 450 εμμηνορρυσιακούς κύκλους. Η μόνη περίοδος που εικάζεται
ότι δεν καταναλώνονται μαζικά ωάρια είναι η περίοδος της εγκυμοσύνης. Από τα
παραπάνω δεδομένα γίνεται αντιληπτό, ότι η αναπαραγωγική ηλικία της γυναίκας
διαρκεί μέχρι τα 43 χρόνια της, ενώ για κάθε προηγηθείσα τελειόμηνη κύηση κερδίζει
έναν επιπλέον χρόνο γονιμότητας. Έτσι, στο βιβλίο Guiness αναφέρεται μία Ινδιάνα
που έμεινε έγκυος στην ηλικία των 64 χρόνων, πλην, όμως, είχε ήδη γεννήσει 29
παιδιά. Ωάρια στην ωοθήκη (1.000-2.000) μπορεί να υπάρχουν και στη διάρκεια της
εμμηνόπαυσης, όμως δεν είναι λειτουργικά, είναι κακής ποιότητας και δεν απαντούν
στις ορμόνες.
Υπάρχει πάντα δυνατότητα θεραπευτικής υποβοήθησης
Το ωάριο είναι από τα μεγαλύτερα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού,
δημιουργείται στην εμβρυική ηλικία και αποθηκεύεται στην ωοθήκη σε άωρη μορφή
μέχρι τη στιγμή της έναρξης ωρίμανσης και κατανάλωσης που καθορίζεται από τις
ορμόνες του εγκεφάλου. Η δημιουργία όλων των ωαρίων πριν από τη γέννηση και η
αποθήκευσή τους στην ωοθήκη προσφέρουν το πλεονέκτημα πως οτιδήποτε συμβεί
στη ζωή της γυναίκας (ασθένειες, φυσικά φαινόμενα κ.λπ.), πλην χειρουργικής
επέμβασης, τα ωάρια δεν επηρεάζονται και υπάρχει δυνατότητα θεραπευτικής υποβοήθησης σε περίπτωση προβλήματος. Αντίθετα, το μειονέκτημα είναι ότι όταν
αυτά καταναλωθούν, δεν υπάρχει καμία δυνατότητα δημιουργίας νέων.
Πότε αρχίζει να μειώνεται η ποιότητα των ωαρίων
Αναμφισβήτητα, η ηλικία δείχνει την ποιότητα των ωαρίων. Όσο μεγαλύτερη η
ηλικία τόσο αυξάνει το ποσοστό κακής ποιότητας των ωαρίων που υπάρχουν στις
ωοθήκες. Για παράδειγμα αναφέρεται ότι, εάν μία ωοθήκη έχει 100 ωάρια και η
ηλικία της γυναίκας είναι 27 ετών (pick γονιμότητας), τότε θεωρούμε ότι τα 70 από
αυτά (δηλαδή το 70%) είναι καλής ποιότητας. Αντίθετα, στα 100 ωάρια γυναίκας
ηλικίας 40 ετών, το ποσοστό καλής ποιότητας πέφτει στο 20%-30%. Η ποσοστιαία
πτώση της ποιότητας των ωαρίων αρχίζει ελαφρά από την ηλικία των 30 χρόνων,
επιδεινώνεται μετά τα 35 και είναι απότομη μετά τα 40.
Που οφείλεται η μείωση της ποιότητας των ωαρίων
«Δύο είναι οι επικρατέστερες θεωρίες γι’ αυτό» εξηγεί ο καθηγητής μαιευτικής-
γυναικολογίας ΑΠΘ Γιάννης Πράπας, MD-PhD και συνεχίζει: Η πρώτη θεωρεί ότι τα
προβληματικά ωάρια είναι από τη γέννησή τους προβληματικά, ωριμάζουν πιο
δύσκολα, γενετικά είναι αμφίβολης ικανότητας (αποβολές) και ο οργανισμός δεν τα
χρησιμοποιεί, επειδή αρχικά προτιμά τα καλής ποιότητας, τα οποία ωριμάζουν πιο
εύκολα, με μικρότερες δόσεις ορμονών και είναι γενετικά ασφαλή. Η άλλη άποψη
αφορά στο ότι με την πάροδο του χρόνου ο μεταβολισμός των κυττάρων που θρέφουν
τα ωάρια (κοκκώδη κύτταρα, κύτταρα διαφανούς ζώνης κ.λπ.) αλλοιώνεται αρνητικά
και σε συνδυασμό με τις επίκτητες μεταλλάξεις που συμβαίνουν de facto στη ζωή του
ανθρώπου οδηγεί στην πτώση της ποιότητα των ωαρίων.»
Οι παράγοντες μέτρησης
Ο κανόνας της διερεύνησης θεωρεί ότι η ορμόνη AMH (Antimullerian Hormone),
που ελέγχεται στο αίμα μας, δείχνει την ποσότητα των ωαρίων που υπάρχουν στις
ωοθήκες, ενώ η ηλικία της γυναίκας μας δείχνει την ποιότητά τους
Οι κανόνες της γονιμότητας
Χρονικά η πιθανότητα επίτευξης εγκυμοσύνης εξαρτάται από την ημέρα της
ωοθυλακιορρηξίας και τη συνύπαρξη σπερματοζωαρίων εντός των σαλπίγγων. Το
ωάριο από τη στιγμή της ωοθυλακιορρηξίας και την είσοδό του στη σάλπιγγα είναι
διαθέσιμο προς γονιμοποίηση από το σπερματοζωάριο. Η διαθεσιμότητα αυτή
διαρκεί περίπου 6-8 ώρες και στη συνέχεια κλείνει τις πύλες εισόδου. Αντίθετα, το
σπερματοζωάριο διατηρεί τη γονιμοποιητική του ικανότητα μέχρι 96 ώρες. Κατά
συνέπεια, όπως και στη ζωή, το σπερματοζωάριο είναι αυτό που περιμένει για πολλές
ώρες σε “επιφυλακή’’, ώστε να διεισδύσει εντός του ωαρίου. Έτσι, σε όλες τις
μεθόδους γονιμοποίησης (σεξουαλική επαφή, σπερματέγχυση, εξωσωματική
γονιμοποίηση) το 6ωρο διαθεσιμότητας του ωαρίου πρέπει να λαμβάνεται υπόψη.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, ο κανόνας της συχνότητας σεξουαλικών επαφών για
την επίτευξη εγκυμοσύνης είναι από τη 10η έως την 20ή ημέρα του κύκλου, μία
επαφή ανά τριήμερο. Με τον τρόπο αυτόν, είμαστε σίγουροι ότι όταν εμφανιστεί η
διαθεσιμότητα του ωαρίου, θα υπάρχουν κινητά σπερματοζωάρια στη σάλπιγγα ικανά να
γονιμοποιήσουν το πιθανά καλό ωάριο.
Σε ποια ηλικία πρέπει να καταψύχονται τα ωάρια;
Η κατάψυξη ωαρίων θεωρείται πλέον επέμβαση ρουτίνας, ενώ η κατάψυξη
ωοθηκικού ιστού είναι μέθοδος σε ερευνητική φάση. Βάσει της ελληνικής
νομοθεσίας η διατήρηση και χρήση των κατεψυγμένων ωαρίων επιτρέπεται μέχρι την
ηλικία των 54 χρόνων. Έτσι, με τη μέθοδο της κατάψυξης των ωαρίων υπάρχει η
δυνατότητα τεκνοποίησης μέχρι αυτή την ηλικία, δεδομένου ότι η δυνατότητα της
μήτρας να κυοφορήσει δεν επηρεάζεται από την ηλικία της γυναίκας.
Για την κατάψυξη των ωαρίων η καλύτερη περίοδος είναι η ηλικία κάτω των
35 ετών και η γυναίκα πρέπει να υποβληθεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση για τη
λήψη τους. Τα ωάρια που συλλέγονται υποβάλλονται σε ειδική επεξεργασία
κατάψυξης, η οποία ονομάζεται υαλοποίηση (vitrification). Η μέθοδος αυτή που
άρχισε να εφαρμόζεται στην Ελλάδα από τις αρχές του 2004, από την ομάδα του
Κέντρου Εξωσωματικής Γονιμοποίησης IAKENTRO, έχει το προτέρημα ότι η
επιβίωση των καταψυχθέντων ωαρίων κατά την απόψυξη ξεπερνά το 96%, ενώ τα
ποσοστά επίτευξης εγκυμοσύνης είναι παρόμοια με τα αντίστοιχα των φρέσκων
ωαρίων, μας εξηγεί ο καθηγητής μαιευτικής-γυναικολογίας ΑΠΘ Γιάννης Πράπας,
MD-PhD.
Αυξημένες οι πιθανότητες για επίτευξη της εγκυμοσύνης
Από τα στατιστικά μας, και αντίστοιχα άλλων μεγάλων κέντρων της Ευρώπης και
της Αμερικής, φαίνεται ότι μία γυναίκα μέχρι 35 ετών εάν συλλέξει με τη μέθοδο της
εξωσωματικής και καταψύξει 18-20 ωάρια, έχει πιθανότητες μελλοντικής επίτευξης
εγκυμοσύνης 75%-80%, που είναι αντίστοιχες με ό,τι συμβαίνει στη φύση. Ο αριθμός
αυτός των ωαρίων μπορεί να επιτευχθεί με μία προσπάθεια εξωσωματικής
γονιμοποίησης ή σε ορισμένες περιπτώσεις με δύο. Δεν υπάρχουν πολλά δεδομένα
για γυναίκες που κάνουν κατάψυξη σε ηλικίες μεγαλύτερες των 35 ετών, πλην όμως,
τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά σε όσες κάνουν κατάψυξη ωαρίων σε ηλικία
άνω των 40 ετών, λέει ο Καθηγητής.
Βάσει των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών των τελευταίων ετών, όσες δεν έχουν
αποκτήσει παιδί μέχρι την ηλικία των 32 ετών θα πρέπει να αρχίσουν να σκέφτονται
σοβαρά την κατάψυξη ωαρίων, ώστε να διατηρήσουν ακέραιες τις πιθανότητες
επίτευξης εγκυμοσύνης. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο που Εταιρείες-κολοσσοί (Amazon
και Google) προσφέρουν ως bonus δωρεάν στις υπαλλήλους τους 2-3 κύκλους
εξωσωματικής γονιμοποίησης για κατάψυξη των ωαρίων τους.
Ιωάννης Πράπας Καθηγητής Γυναικολογίας και Μαιευτικής ΑΠΘ
Ομορφιά
Πως να περιποιηθούμε το δέρμα μας μετά το καλοκαίρι; Δώστε στο δέρμα σας την υγρασία που του έχει λείψει για να το δείτε και πάλι ελαστικό και ζωντανό!
Το καλοκαίρι πέρασε και κρατάμε τις όμορφες αναμνήσεις των διακοπών. Ήρθε όμως η ώρα να διώξουμε τα σημάδια που άφησαν στο πρόσωπο μας η εκτεταμένη έκθεση στον ήλιο, στις υψηλές θερινές θερμοκρασίες και το θαλασσινό νερό. Ενδεικτικά το δέρμα μας μπορεί να εμφανίσει σημάδια αφυδάτωσης, θαμπάδες , πανάδες ακόμα και ακμή σε ορισμένες περιπτώσεις.
Στην ξενοιασιά του καλοκαιριού συνηθίζουμε να παραλείπουμε την ρουτίνα περιποίησης μας και να μην δίνουμε την δέουσα προσοχή στο δέρμα μας. Έτσι με την επιστροφή θα πρέπει πρώτα να κάνουμε κάποια επιπρόσθετα στάδια περιποίησης , να επαναφέρουμε την επιδερμίδα μας και μετά να συνεχίσουμε με την ρουτίνα μας.
Θα πρέπει να δεχθούμε κάποιες θεραπείες περιποίησης σε ένα κέντρο αισθητικής, αλλά ταυτόχρονα να κάνουμε και σωστή χρήση καλλυντικών στο σπίτι, πάντα συνδυαστικά.
Το πιο σύνηθες είναι να χρειαστούμε ενυδάτωση. Η παρατεταμένη έκθεσή μας σε υψηλές θερμοκρασίες, στον ήλιο αλλά και στα μελτέμια του Αυγούστου, προκαλεί αφυδάτωση και θαμπάδες. Υπάρχει ένα μεγάλο εύρος θεραπειών που ενυδατώνουν βαθιά το δέρμα. Η μεσοθεραπεία και οι υπέρηχοι είναι οι πιο διαδεδομένες και πιο δραστικές.
Για πιο καλό αποτέλεσμα μια θεραπεία ενυδάτωσης θα μπορούσε να συνδυαστεί με βαθύ καθαρισμό ή με υδροδερμοαπόξεση, δερμοαπόξεση με διαμάντι κ.α. Η απολέπιση θα βοηθήσει να απομακρυνθούν οι ρύποι και τα νεκρά κύτταρα της επιδερμίδας. Το δέρμα μας πρέπει να παραμένει πάντα καθαρό , να μπορεί να αναπνέει και να δεχθεί και πιο εύκολα τα συστατικά από όποια καλλυντικά προϊόντα κι αν εφαρμόσουμε.
Για τις πανάδες υπάρχουν πιο δραστικές θεραπείες όπως το φυτικό και τα peelings ΑΗΑs , ΒΗΑs. Η πιο βαθιά απολέπιση καταπολέμα τις λεπτές γραμμές και ρυτίδες, βοηθά και στην απομάκρυνση των πανάδων και δυσχρωμιών που αφήνει πίσω της η μελανίνη που παράγεται κατά την έκθεσή μας στην ηλιακή ακτινοβολία.
Για την φροντίδα στο σπίτι θα πρέπει να επιλέξουμε μια δυνατή ενυδατική κρέμα ή ορό με υψηλή συγκέντρωση σε ενυδατικούς παράγοντες όπως το υαλουρονικό. Δώστε στο δέρμα σας την υγρασία που του έχει λείψει για να το δείτε και πάλι ελαστικό και ζωντανό.
Η γνωστή σε όλους μας για την αντιοξειδωτική της δράση βιταμίνη C είναι must για το φθινόπωρο, αφού θα βοηθήσει να διώξουμε τις πανάδες και την θαμπάδα από το πρόσωπο μας.
Τέλος η ρετινόλη, που συνήθως την διακόπτουμε τους καλοκαιρινούς μήνες, θα πρέπει να επιστρέψει στην βραδινή μας ρουτίνα. Θα βοηθήσει στην αναγέννηση των κυττάρων και την παραγωγή κολλαγόνου.
Παναγιώτα Μαθιουδάκη, Αισθητικός – Κοσμητολόγος
και Μαρία Νίκου , Αισθητικός – Κοσμητολόγος
Laserskin Solutions (Αθήνα, Τρίκαλα)
-
Videos
Πέγκυ Μουζάκη | 3 Βήματα που μπορείς να κάνεις όταν νιώθεις οτι είσαι έτοιμη/ος να “εκραγείς”!
-
Videos
Η ιστορία του BusinessWoman
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
Οι startup που “μαγνητίζουν” | Στεφανία Φράρου
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
Παναγιώτα Μαθιουδάκη | Ανακαλύπτοντας την ομορφιά…
-
Videos
Πέγκυ Μουζάκη | Επικοινωνία και Συγκρούσεις με Αποδοχή, Κατανόηση και Σεβασμό
-
Videos
Πέγκυ Μουζάκη | 5 Αλήθειες για να επικοινωνήσουμε με κάποιον άνθρωπο
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
Οι startup που “μαγνητίζουν” | Μαριλένα Πατέρα
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
Οι startup που “μαγνητίζουν” | Μαρίνα Προκοϊωσήφη