Διατροφή

Όξινες τροφές: Θα πρέπει να αποφεύγονται;

Πολλά ερωτηματικά και αντιφάσεις υπάρχουν γύρω από τις όξινες τροφές και το αν είναι ωφέλιμο ή μη να καταναλώνονται. Μεγάλη μερίδα ανθρώπων αποφεύγει ή έχει περιορίσει την κατανάλωση τους έχοντας καταπιαστεί κυρίως από τα αποτελέσματα κάποιων μελετών που υποστηρίζουν πως τα όξινα τρόφιμα φαίνεται να έχουν αρνητικές συνέπειες στην καλή λειτουργία του οργανισμού.

Γράφει η Ελίνα Ασημακοπούλου, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, BSc, Καλύβια Ατττικής

Όξινες τροφές

Η μέτρηση του pH ενός τροφίμου ή διαλύματος χαρακτηρίζει αν είναι όξινο, αλκαλικό ή ουδέτερο. Σε κλίμακα από το 0 ως το 14, όξινα χαρακτηρίζονται τα τρόφιμα ή διαλύματα με pH <7, αλκαλικά αυτά με pH >7 και ουδέτερα αυτά με pH=7. Για παράδειγμα, στο σώμα μας το pH του αίματος μας είναι ελαφρά αλκαλικό και κυμαίνεται μεταξύ 7,35 και 7,45. Το pH του σάλιου είναι μεταξύ 6,5 και 7,5 για να διευκολύνει τη διέλευση του φαγητού στον πεπτικό σωλήνα, ενώ το pH του στομάχου είναι αρκετά όξινο, 3,5 ή και χαμηλότερο, ώστε να διασπάται η τροφή με ευκολία.

Οι όξινες τροφές παρουσιάζουν όξινο pH, χαμηλότερο δηλαδή του 7. Σε αυτές ανήκουν πολλά φρούτα με έμφαση στα εσπεριδοειδή όπως λεμόνια, λάιμ, γκρέιπφρουτ και πορτοκάλια, οι ντομάτες και τα προϊόντα με βάση αυτήν, όπως η σάλτσα ντομάτας. Δηλαδή, τρόφιμα τα οποία κατά τ΄ άλλα θεωρούνται «υγιεινά και πλούσια σε σημαντικά θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά. Τι γίνεται λοιπόν με την κατανάλωσή τους;

Υγεία στομάχου / πεπτικού συστήματος

Ένας από τους κύριους λόγους για τον οποίο αποφεύγεται συνήθως η κατανάλωση όξινων τροφών είναι η παρουσία προβλημάτων του πεπτικού συστήματος όπως η γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ). Μία κατάσταση κατά την οποία το περιεχόμενο του στομάχου μετακινείται προς τα πίσω, δηλ προς τον οισοφάγο, προκαλώντας ανεπιθύμητα συμπτώματα όπως καούρα, δυσπεψία και πόνο. H συχνότητα εμφάνισης των συμπτωμάτων και η ένταση τους σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τη διατροφή. Συγκεκριμένα, επικρατεί η πεποίθηση πως η κατανάλωση όξινων τροφών επιβαρύνει κατά πολύ την κατάσταση. Ενώ τα όξινα φρούτα και λαχανικά μπορούν να ερεθίσουν προβλήματα ¨του πεπτικού όπως η ΓΟΠ, δε σημαίνει πως πρέπει να εκλείψουν από τη συνήθη δίαιτα. Ο συνδυασμός με άλλα τρόφιμα, ο τρόπος μαγειρέματος και η χρονική στιγμή κατανάλωσης τους μπορεί να επηρεάσει σημαντικά το βαθμό επίδρασης που ενδέχεται να έχουν σε καταστάσεις όπως η ΓΟΠ.

Στοματική υγιεινή

Η βρώση όξινων τροφών και ροφημάτων επηρεάζει αρνητικά την υγεία των δοντιών αφού η έκθεση του σμάλτου σε όξινο περιβάλλον προκαλεί την εξασθένιση του. Η συχνή επαφή με όξινα τρόφιμα μπορεί να οδηγήσει σταδιακά στην αποδόμηση και καταστροφή του σμάλτου. Οι συνήθεις ύποπτοι που είναι υπεύθυνοι για τη διάβρωση των δοντιών λόγω όξινου pH είναι τα αναψυκτικά, τα ανθρακούχα ποτά, τα φρούτα και οι χυμοί τους.

Αυτό φυσικά δε σημαίνει πως πρέπει να σταματήσει κάποιος να τρώει φρούτα και να πίνει χυμούς. Συνδυάζοντας το φρούτο ή το χυμό με κάποιο γαλακτοκομικό προϊόν όπως γάλα, τυρί ή γιαούρτι αυξάνεται το pH του στόματος και έτσι τα δόντια δεν κινδυνεύουν. Επίσης, ξεπλένοντας το στόμα με νερό μετά την κατανάλωση κάποιας όξινης τροφής το pH της στοματικής κοιλότητας επανέρχεται γρηγορότερα στα φυσιολογικά επίπεδα.

Αλκαλική διατροφή

Μία από τις τάσεις της εποχής, η αλκαλική διατροφή υποστηρίζει πως η αυξημένη κατανάλωση αλκαλικών τροφών, δηλαδή τροφών με pH 7 με 14 και ο περιορισμός των όξινων συμβάλλει στην αλκαλοποίηση του pH του αίματος και των ούρων προστατεύοντας έτσι τον οργανισμό από την εμφάνιση πολλών παθήσεων και δυσάρεστων καταστάσεων όπως η οστεοπόρωση και ο καρκίνος. Κάτι τέτοιο φυσικά δεν είναι εφικτό αφού το ανθρώπινο σώμα έχει συγκεκριμένους μηχανισμούς που διατηρούν το αίμα εντός πολύ συγκεκριμένου εύρους τιμών pH. Αλίμονο αν αυτό επηρεαζόταν τόσο εύκολα από εξωτερικούς παράγοντες όπως η διατροφή. Μπορεί όμως να επηρεάσει και να αλλάξει το pH ούρων.

Στην αλκαλική διατροφή δεν έχει σημασία το pH των τροφίμων προς κατανάλωση όσο το pH των μεταβολικών καταλοίπων που αφήνουν μετά τη διαδικασία της πέψης. Έτσι, για παράδειγμα, ενώ το λεμόνι έχει όξινο pH ανήκει στις αλκαλικές τροφές, αφού αφήνει αλκαλικό κατάλοιπο ενώ οι πρωτεϊνούχες τροφές θεωρούνται όξινες λόγω του όξινου κατάλοιπου που αφήνουν. Στις αλκαλικές τροφές ανήκουν όλα τα φρούτα και τα λαχανικά, ενώ στις όξινες που πρέπει να αποφεύγονται ανήκουν τα κρεατικά, τα γαλακτοκομικά, η ζάχαρη, οι ξηροί καρποί, τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τα έτοιμα φαγητά.

Στα θετικά της αλκαλικής διατροφής είναι η προαγωγή της κατανάλωσης άφθονων φρέσκων φρούτων και λαχανικών, τα οποία είναι ιδιαίτερα ωφέλιμα για την υγεία και ο περιορισμός των επεξεργασμένων τροφίμων και έτοιμων γευμάτων. Ωστόσο, πέραν αυτών, η εν λόγω διατροφή είναι ελλιπής και αδυνατεί να καλύψει πλήρως τις ανάγκες του οργανισμού σε θρεπτικά συστατικά.

Εν κατακλείδι

Οι τροφές με όξινο pH όπως τα εσπεριδοειδή φρούτα και η ντομάτα αποτελούν εξαιρετική πηγή θρεπτικών συστατικών, αντιοξειδωτικών και φυτοχημικών συστατικών. Συστατικά τα οποία θα στερηθεί ο οργανισμός αν οι εν λόγω τροφές περιοριστούν ή εκλείψουν από τη διατροφή. Ακόμα και σε περιπτώσεις προβλημάτων του πεπτικού συστήματος όπως η ΓΟΠ ο πλήρης αποκλεισμός τους δεν ωφελεί πάντα. Είναι σημαντικό να εντοπιστεί πότε και ποια είναι τα τρόφιμα που ενδεχομένως επιδεινώνουν τα συμπτώματα και να περιοριστούν από το να αποκλειστούν όλα από το καθημερινό διαιτολόγιο.

Για περισσότερα άρθρα πάνω στην διατροφή και την γυμναστική κάντε κλικ εδώ!

Ελίνα Ασημακοπούλου ,Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, BSc, Καλύβια Ατττικής

Διατροφή

Τα μαλλιά μας, ο καθρέφτης της υγείας μας

Η υγεία των μαλλιών εξασφαλίζεται με ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο πλούσιο σε φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα και κρέας. Υπάρχουν, βέβαια, κάποια συγκεκριμένα μακροθρεπτικά συστατικά, μέταλλα και βιταμίνες που κατέχουν σημαντικό ρόλο στην υγεία των μαλλιών.

Συχνά τα λεπτά και αδύναμα μαλλιά αποτελούν ένδειξη έλλειψης σιδήρου, η οποία μπορεί να οφείλεται είτε σε ένα εξαντλητικό πρόγραμμα απώλειας βάρους και στην έμμηνο ρύση. Το 72% των γυναικών με πρόβλημα τριχόπτωσης παρατηρήθηκε ότι έχουν έλλειψη σιδήρου. Οι τροφές που αποτελούν πλούσιες πηγές σιδήρου είναι το συκώτι, το κόκκινο κρέας, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και οι φακές. Ωστόσο, ο σίδηρος που βρίσκεται στις ζωικές τροφές απορροφάται καλύτερα από τον οργανισμό, ενώ η βιταμίνη C που βρίσκεται στα φρούτα και τα λαχανικά βοηθά στην απορρόφησή του. Επιπλέον, ο καφές και το τσάι δεν πρέπει να καταναλώνονται μαζί ή αμέσως μετά το φαγητό, γιατί εμποδίζουν την απορρόφηση του σιδήρου.

Δεδομένου ότι οι τρίχες των μαλλιών περιέχουν 25% νερό, για να διατηρούνται και τα μαλλιά ενυδατωμένα χρειάζεται η συνεχής ενυδάτωση του οργανισμού.

Το κόκκινο κρέας, το ψάρι, τα πουλερικά, τα θαλασσινά και τα μανιτάρια είναι τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο, ο οποίος είναι απαραίτητος για την υγεία των μαλλιών, καθώς συμβάλλει στη σύνθεση των πρωτεϊνών που σχηματίζουν την υγιή τρίχα. Σημαντικό ρόλο στην υγεία των μαλλιών παίζουν επίσης το παντοθενικό οξύ (βιτ. Β5), η πυριδοξίνη (βιτ. Β6) και η βιοτίνη (βιτ. Β8), που συμμετέχουν στη σύνθεση των αμινοξέων από τα οποία αποτελούνται το στέλεχος και ο θύλακας της τρίχας. Οι τροφές που είναι πλούσιες σε βιταμίνες του συμπλέγματος βιταμινών Β είναι το γιαούρτι, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, το κόκκινο κρέας, οι ξηροί καρποί και τα αβγά.

Βέβαια, όταν η τριχόπτωση οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες, ορμονολογικούς ή στη λήψη κάποιων φαρμάκων, τότε ακόμα και μια ισορροπημένη διατροφή δεν μπορεί να αναστείλει το φαινόμενο.
Σύμφωνα με τους ειδικούς της Ελληνικής Δερματολογικής Εταιρείας, όλοι χάνουμε 50-100 τρίχες καθημερινά. Αυτός ο αριθμός όμως είναι απόλυτα φυσιολογικός και δεν δημιουργεί πρόβλημα τριχόπτωσης. Τα πράγματα γίνονται ανησυχητικά όταν μετά το λούσιμο πέφτουν ολόκληρες τούφες μαλλιών ή όταν πλέον η αραίωση των μαλλιών είναι εμφανής. Σε αυτή την περίπτωση απευθυνθείτε αρχικά σε ενδοκρινολόγο, ο οποίος θα σας καθοδηγήσει για τις απαραίτητες ορμονικές και άλλες αιματολογικές εξετάσεις, και στη συνέχεια, εφόσον χρειαστεί, σε δερματολόγο.

Αναστασία Δουλγέρη | Κλινική Διαιτολόγος

Msc Διατροφής Αθλητών

Διατροφή

Τα Αντιοξειδωτικά | Ισορροπημένη Διατροφή

Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που αναστέλλουν, αντιστέκονται και προφυλάσσουν το κύτταρο από οξειδώσεις.

Για να γίνει πιο εύκολα αντιληπτή η έννοια της κυτταρικής οξείδωσης, ας υποθέσουμε ότι αφήνουμε ένα κομμάτι σίδερο εκτεθειμένο στα καιρικά φαινόμενα. Το σίδερο ύστερα από κάποιο διάστημα θα σκουριάσει, δηλαδή θα οξειδωθεί. Το ίδιο συμβαίνει με τα κύτταρα. Κύριος υπεύθυνος και στις δύο περιπτώσεις είναι το χημικό στοιχείο οξυγόνο.

Δυστυχώς, ως αποτέλεσμα φυσιολογικής λειτουργίας του κυτταρικού μεταβολισμού, το οξυγόνο αποσταθεροποιείται, δηλαδή χάνει ηλεκτρόνιο και συμπεριφέρεται σαν ελεύθερη ρίζα. Δηλαδή επιτίθεται σε βιομόρια του κυττάρου, λιπίδια και πρωτεΐνες, με σκοπό να «κλέψει» το ηλεκτρόνιο για να επανέρθει στη φυσιολογική του κατάσταση, μετατρέποντας λιπίδια και πρωτεΐνες σε ελεύθερες ρίζες. Έτσι όμως δημιουργούνται νέες και δραστικότερες μορφές ελευθέρων ριζών, οι οποίες τελικό αποδέκτη έχουν το πυρήνα του κυττάρου και το γενετικό του υλικό.

Νευροεκφυλιστικά νοσήματα, αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκινογένεση είναι από τις κυριότερες ασθένειες για τις οποίες αποδίδεται σημαντική ευθύνη στις ελεύθερες ρίζες.

Η λειτουργία των αντιοξειδωτικών ουσιών είναι να εμποδίζουν την δημιουργία ελευθέρων ριζών και να αναστέλλουν την καταστροφική για το κύτταρο δράση τους, δωρίζοντας πολύ εύκολα ηλεκτρόνια, σταθερο- ποιώντας έτσι και πάλι τις οξειδωμένες μορφές που δημιουργήθηκαν.

ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

Η βιταμίνη C

Η βιταμίνη E

Το λιπικό οξύ (Ala )

Η Ν-Ακετυλοκυστείνη (Nac )

Το συνένζυμο Q10

Το ιχνοστοιχείο σελήνιο ( Se )

Η βιταμινη Α και καροτενοίδη

Οι φαινολικές ομάδες

Το λυκοπένιο

ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ

Τσάι πράσινο

Τσουκνίδα

Ταραξάκο

Ισωπός

ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Βερβενα

Σκουτελαρια

Αγρια Βρωμη

Τζινσενγκ

ΝΕΥΡΟ- ΧΑΛΑΡΩΤΙΚΑ

Βαλεριάνα

Βιβούρνο

Χιονανθές

Λυκίσκος

Χαμομήλι

ΔΙΕΓΕΡΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Ο καφές, το τσάι τα αναψυκτικά τύπου κόλα περιέχουν καφείνη η οποία είναι διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος

+ Τα δύο τελευταία δρουν τοπικά για την ανακούφιση του υπερσυσταλμένου πεπτικού συστήματος. Βότανα που περιέχουν πτητικά έλαια μπορούν να επηρεάσουν άμεσα το λεμφικό σύστημα του εγκεφάλου μέσω του οσφρητικού πλέγματος , πράγμα που εξηγεί την αποτελεσματικότητα της αρωματοθεραπείας

+ Είναι χρήσιμα όταν το νευρικό μας σύστημα είναι εξασθενημένο για παράδειγμα μετά από μια μακρά ασθένεια.

+ Η νταμιάνα επίσης έχει την τάση να διεγείρει το νευρικό σύστημα.

42_BW_DIATROFH_VOTANA.indd

Γιωτα Καρακασιδου Kλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Διατροφή

Τρώγοντας από σπίτι

Είναι γνωστό πως το σπιτικό μαγειρεμένο φαγητό, τις περισσότερες φορές, υπερέχει ξεκάθαρα του έτοιμου που παρέχεται από πληθώρα εστιατορίων και ταχυφαγείων. Για αυτό υιοθετήστε την συνήθεια του «τάπερ» αποτελεί σύμμαχο ενός υγιούς διατροφικού πλάνου και όχι μόνο…

Τον τελευταίο καιρό ολοένα και περισσότερο συναντούμε κυρίως στους εργασιακούς χώρους το γνωστό σε όλους μας «τάπερ» από το σπίτι. Η συνήθεια αυτή που πρόσφατα υιοθετήθηκε στην πατρίδα μας, εκτός από το προφανές οικονομικό όφελος, παρέχει και σαφή διατροφικά πλεονεκτήματα. Είναι πλέον γνωστό πως το σπιτικό μαγειρεμένο φαγητό, τις περισσότερες φορές, υπερέχει ξεκάθαρα του έτοιμου που παρέχεται από πληθώρα εστιατορίων και ταχυφαγείων. Αρχικά δίνεται η δυνατότητα στο άτομο να καθορίσει την ποσότητα του φαγητού που του αναλογεί και να μην υπερβάλει λόγω του μεγέθους της μερίδας που έρχεται «πακέτο». Η ποιότητα των υλικών τα οποία χρησιμοποιούνται στο μαγείρεμα είναι περισσότερο διασφαλισμένη, όταν μιλάμε για σπιτικό φαγητό. Αχίλλειος πτέρνα του έτοιμου φαγητού αποτελεί τα έλαια με τα οποία παρασκευάζεται κι αυτό είναι άλλος ένας κίνδυνος που αποφεύγεται με το μαγείρεμα στο σπίτι. Μια ακόμη θετική πλευρά της συνήθειας αυτής είναι πως τείνει να εκλείψει το τηγανητό φαγητό, διότι δεν καταναλώνεται εύκολα ώρες μετά την παρασκευή του. Επίσης, με την κατανάλωση σπιτικού φαγητού υπάρχει δυνατότητα για πρόσληψη μεγάλης ποικιλίας φαγητών, το οποίο συμμορφώνεται απόλυτα με την ισορροπημένη διατροφή. Όμως κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις και η σύγχρονη επιστήμη της διατροφής οφείλει να προστατέψει το άτομο από τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Καλό είναι το φαγητό να καταναλώνεται σε ώρα διαλλείματος και όχι μπροστά στον υπολογιστή την ώρα που αφοσιώνεται στην δουλεία του, διότι με τον τρόπο αυτό αφενός δεν αντιλαμβάνεται την ποσότητα που καταναλώνει και αφετέρου δεν αποκομίζει την απόλαυση που οφείλει να παρέχει το φαγητό με αποτέλεσμα το άτομο να καθίσταται πιο επιρρεπές σε πολλά θερμιδοφόρα σνακ. Επίσης, το γεύμα πρέπει να είναι πλήρες και να συνοδεύεται απαραιτήτως από σαλάτα. Όσον αφορά την επιλογή του γεύματος, καλό θα ήταν όσπρια και λαδερά φαγητά να μην αποφεύγονται, παρά τη δυσκολία να μεταφερθούν, διότι αποτελούν θεμέλιο λίθο της διατροφικής πυραμίδας. Το ίδιο ισχύει και για την κατανάλωση ψαριού, το οποίο θα μπορούσε να καταναλωθεί ευκολότερα με την μορφή φιλέτου. Επίσης Γνωρίζετε ότι: στις ώρες εργασίας θα πρέπει να προσλαμβάνονται αρκετά φρούτα, πιο εύκολα με τη μορφή κάποιου ενδιάμεσου γεύματος. Συνοψίζοντας, η υιοθέτηση της συνήθειας του «τάπερ» αποτελεί σύμμαχο ενός υγιούς διατροφικού πλάνου, δίνοντας όμως έμφαση στον τρόπο με τον οποίο καταναλώνεται το φαγητό, δηλαδή σε ήρεμο περιβάλλον, ιδανικά εκτός των στενών ορίων του χώρου εργασίας και προπαντός δίνοντας χρόνο στην κατανάλωση του γεύματος που εκτός από ευχαρίστηση διασφαλίζει και την υγεία του ατόμου

Βασιλάκου Δέσποινα, MD, MSc Ιαυρός-Κλινικός/ Διαιτολόγος